Franse oppositie tegen Europese grondwet zwelt aan -- tegen Turkije, tegen sociale afbraak zaterdag 26 maart 2005, Nieuws/Europa, Le Figaro/EU Politix - 55% van de Franse kiesgerechtigden, die van plan zijn een stem uit te brengen op het referendum van 29 mei, is tegen de Europese grondwet. Dat bleek woensdag uit een peiling onder 856 Franse kiesgerechtigden door onderzoeksbureau CSA, in opdracht van het weekblad Marianne. Het is de derde peiling op rij waarbij een meerderheid van de Fransen zich tegenstander toont. Opmerkelijk is ook, dat de helft van de ondervraagden zegt niet te gaan stemmen, dan wel blanco of ongeldig te stemmen. De tegenstemmers hebben uiteenlopende redenen voor hun keuze: 31% is tegen de toetreding van Turkije tot de EU, 29% wil een meer 'sociaal' Europa en ten slotte stemt 20% tegen, om het beleid van premier Raffarin en president Chirac af te straffen.
De vrees voor afbraak van een 'sociaal' Europa is actueel sinds de grote protesten tegen de liberalisering van de dienstenmarkt, de Bolkestein directive. De Europese regeringsleiders hebben bij topoverleg in Brussel besloten de voorgenomen maatregelen iets af te zwakken. Algemeen wordt aangenomen, dat een dreigend nee in Frankrijk en aandringen van president Chirac hier aanleiding toe hebben gegeven. EU-voorzitter Juncker ontkent dit echter in alle toonaarden. "Dat de Europese Raad zich in het debat heeft laten beïnvloeden door de dreigende stemming in Frankrijk, is simpelweg niet waar," zo verklaarde hij afgelopen woensdag.
NASCHRIFT 29 maart: Vandaag bevestigt ook de laatste peiling het beeld van een hardnekkige meerderheid tegen de grondwet. Volgens de Financial Times heeft president Chirac druk uitgeoefend op de Franse publieke omroep, om Barroso geen zendtijd te geven. Hij vreest dat het uitzenden van de "liberale visie" van de Commissievoorzitter de nee-campagne alleen maar in de kaart zal spelen.

Bolkestein noemt Franse demonstranten "kortzichtig en xenofoob" maandag 21 maart 2005, Nieuws/Europa, EU Observer/EU Politix - Voormalig Eurocommissaris Frits Bolkestein heeft het Franse protest tegen zijn voorstel voor economische hervorming - in Frankrijk beter bekend als de "Bolkestein directive" - fel afgekeurd. Hij vindt de demonstranten kortzichtig, ze zouden zijn voorstel slechts aangrijpen om te protesteren tegen "de rechtse Franse regering". Bovendien zouden ze inspelen op anti-Duitse sentimenten. "Het zo duidelijk koppelen van mijn naam aan de voorgestelde richtlijn wijst op een zeker xenofoob sentiment. Alleen in Frankrijk legt men zo zeer de nadruk op de Duitse klank van mijn naam", aldus Bolkestein in Le Figaro.
De richtlijn waar het allemaal om te doen is, zal de dienstenmarkt liberaliseren. Bedrijven mogen straks diensten aanbieden volgens de regels van het land waar ze gevestigd zijn. Dit "thuisland"-principe is het meest omstreden deel van de richtlijn. Velen vrezen voor "social dumping", dat (duurdere) dienstenleveranciers uit landen met goede arbeidsvoorwaarden het onderspit zullen delven. Bolkestein vindt deze suggestie daarentegen "klinkklare onzin".
Zaterdag protesteerden ongeveer 60.000 mensen - meest Fransen, Duitsers, Italianen en Nederlanders - in Brussel tegen de richtlijn. Ze riepen op tot intrekking van de richtlijn en een "sociaal Europa". Ook online zwelt het protest aan: op een speciale website in zes Europese talen hebben al meer dan 50.000 mensen de online petitie ondertekend, en honderden organisaties hun sympathie betuigd.
In Frankrijk raken de protesten steeds meer verwikkeld in de discussie over de Europese grondwet. Aangenomen wordt, dat de nee-campagne gebaat is bij de protesten. In de afgelopen twee weken is het draagvlak voor de grondwet in Frankrijk sterk geslonken.

Franse meerderheid tegen grondwet -- crisis dreigt maandag 21 maart 2005, Nieuws/Europa, Le Figaro/Le Parisien/EU Politix/EurActiv - 51% van de Franse kiezers is tegen de Europese grondwet. Dat heeft het Franse dagblad Le Parisien afgelopen donderdag bekend gemaakt. Het gezaghebbende dagblad Le Figaro bevestigt die trend. Uit een telefonische opiniepeiling onder 860 kiesgerechtigden blijkt dat 52% nee stemt, als het referendum vandaag zou plaatsvinden. Het is voor het eerst dat een meerderheid van de Fransen zich tegenstander toont. Eerder deze maand waren de Fransen nog in meerderheid vóór.
President Chirac, die aanvankelijk wilde afzien van deelname aan de ja-campagne, lijkt nu te zwichten voor binnenlandse politieke druk om toch actie te ondernemen en het oordeel van de Franse kiezer op 29 mei te beïnvloeden. Zo is in april een televisie-optreden van Europese Commissievoorzitter Barroso op de Franse publieke omroep gepland. Barroso zal daarin een aantal belangrijke punten van de Europese Unie bespreken - inclusief de grondwet en de omstreden "Bolkestein directive".
Voormalig voorzitter van de Europese Commissie Jacques Delors heeft gezegd dat een Frans nee "een zeer serieuze crisis zal veroorzaken, die de Europese constructie zal vertragen - in het nadeel van Frankrijk." Tegelijkertijd heeft de Deense premier Rasmussen aangekondigd dat Denemarken zal overwegen uit de EU te stappen, als de Deense kiezer de Europese grondwet in september verwerpt.

Portugal stemt in december over grondwet maandag 14 maart 2005, Nieuws/Europa, EU Observer - De premier van Portugal, José Socrates, heeft gezegd dat hij het referendum over de Europese grondwet in zijn land wil laten samenvallen met de lokale verkiezingen in december. Hij is zelfs bereid de nationale grondwet aan te passen, om twee verkiezingen op één dag mogelijk te maken. Vooralsnog moet er een bepaalde termijn tussen twee verkiezingen zitten. De net aangetreden socialistische premier is er echter van overtuigd dat "peilingen van de wil van het volk" publiek geld besparen en daarbij opkomstverhogend werken.
Het Portugese referendum zal weinig spanning met zich meebrengen. De Portugezen zijn sterk pro-Europees, vooral nadat de EU hen heeft geholpen in de periode na de omwenteling in 1974, na ruim veertig jaar dictatuur. Zowel de grootste politieke partijen als de meeste opinieleiders zijn voorstanders van de Europese grondwet en het referendum hierover. Volgens een recente opiniepeiling van Eurobarometer is 40% van de Portugeze bevolking vóór, en niet meer dan 7% tegen. De groep die zijn stem nog niet heeft bepaald (53%) is uitzonderlijk groot, vooral vanwege een gebrek aan kennis over de grondwet.

Verhofstadt sceptisch over Lissabon-strategie vrijdag 11 maart 2005, Nieuws/Europa, EurActiv - De premier van België, Guy Verhofstadt, heeft zich in een interview kritisch uitgelaten over de Lissabon-strategie. Deze open aanpak werkt slechts "eens per jaar", aldus Verhofstadt - namelijk als er een jaarrapport verschijnt dat onderhevig is aan grote politieke druk. "Alleen best practices en de open aanpak van coördinatie [van nationale plannen] is niet genoeg." Hij pleit voor een Europese strategie met een echte methode, waarbij hij het stabiliteitspact noemt, als drijvende kracht achter het succes van de euro. Er moet een "Europese motor" komen, met de Commissie op de bestuurdersstoel.
Het belangrijkste element van het Belgische voorstel is de 'convergentie- code', waarin minimum- en maximumwaarden voor bepaalde economische en sociale kerncijfers worden vastgesteld. Verhofstadt noemt als voorbeeld van zulke kerncijfers de flexibiliteit van de arbeidsmarkt en de belastingdruk op ondernemingen. De convergentie-code laat lidstaten bovendien voldoende bewegingsruimte voor eigen beleid - meer dan het stabiltiteitspact. Verhofstadt pleit ten slotte voor een verschuiving in het belastingsysteem: van directe belasting op productie, naar indirecte belasting op consumptie. Dit zou een "mogelijk antwoord op het enorme tekort op de balans met landen zoals China" zijn. Door alle producten te belasten zullen de concurrenten van de EU (China, Japan), "meedoen met de financiering van het sociale model in Europa".

Duitsland maakt zich sterk voor versoepeling stabiliteitspact maandag 7 maart 2005, Nieuws/Europa, EU Observer - De Duitse plannen om de regels van de euro (het stabiliteitspact) te versoepelen, zouden de kredietwaardigheid en het vertrouwen in de markt binnen de eurozone ernstig kunnen aantasten. Deze waarschuwing komt van economisch top-analysten, voorafgaand aan de bijeenkomst van Europese ministers van Financiën (ECOFIN) vandaag.
EU-voorzitter Luxemburg heeft gisteren een concept-voorstel over hervorming van het stabiliteitspact toegestuurd aan alle lidstaten. Vanavond buigen de ministers van de 12 eurolanden zich over dit concept, morgen praten alle 25 EU-ministers erover verder. Mocht er daarna nog geen overeenstemming zijn bereikt, dan wordt de beslissing doorgeschoven naar een overleg van EU-regeringsleiders op 22 maart. Een grote hindernis bij de hervorming van het stabiliteitspact, is dat de beslissingen samenhangen met de discussie over de financiering van de EU in de toekomst. Het huidige compromis over de Europese begroting loopt eind 2006 af.
Van alle lidstaten kan van Duitsland de meeste oppositie worden verwacht. De Duitse regering staat erop dat de kosten van de hereniging van Duitsland (na de val van de Berlijnse muur) en de netto-betalingen aan EU-fondsen worden meegewogen in de toetsing aan de in het stabiliteitspact gestelde normen. Minister van Financiën Eichel zei het zo:
"De dagen dat de EU beslist en Duitsland betaalt zijn voorbij. Is het terecht dat onze hoge bijdrage [aan de EU-begroting] kan leiden tot sancties?"

Grondwetsreferendum in Frankrijk drie dagen eerder dan Nederland -- close race voorspeld vrijdag 4 maart 2005, Nieuws/Europa, EU Observer/EurActiv/EU Business - President Chirac heeft aangekondigd dat het referendum over de Europese grondwet in Frankrijk gehouden zal worden op 29 mei, kort voor het Nederlandse referendum van 1 juni. Volgens de laatste opiniepeiling is 58% van de Franse kiezers voorstander van de Europese grondwet. De nee-campagne wint echter terrein sinds het begin van 2005.
De Franse regering zet alle zeilen bij om de ja-campagne tot een succes te maken, met het referendum van 1992 nog in het achterhoofd. Bij de volksraadpleging over ratificatie van het Verdrag van Maastricht, die toen werd gehouden, verdampte de aanvankelijk ruime voorsprong van de ja-campagne uiteindelijk tot slechts 51,05%.
10 van de 25 EU-lidstaten laten de kiezers stemmen over de Europese grondwet. In Spanje is het referendum al achter de rug. Minstens zo belangrijk als het Franse referendum, zal het referendum in het eurosceptische Verenigd Koninkrijk (2006) zijn. Duitsland, de derde grote lidstaat, houdt geen referendum. Het laatste nieuws over referenda-data in Europa vindt u hier.

Denen in september naar de stembus voor Europa donderdag 3 maart 2005, Nieuws/Europa, EU Politix - De overwegend eurosceptische Denen kunnen 27 september aanstaande naar de stembus voor een referendum over de Europese grondwet. Dat heeft de premier van Denemarken Anders Fogh Rasmussen onlangs bekend gemaakt. Hij vindt het belangrijk dat de kiezers ruim voldoende tijd krijgen om hun stem te bepalen.
Hoewel de Denen in twee eerdere referenda de invoering van de euro tegenhielden, wordt er wel aanhang voor de Europese grondwet verwacht. In een opiniepeiling afgelopen januari toonde 44% zich voorstander, slechts 20% was tegen. Rasmussen wil de komende maanden een breed publiek debat en een informatie- campagne over de grondwet starten.
De eurosceptische Deense Europarlementariër Jens-Peter Bonde reageerde "terughoudend enthousiast" op het voornemen van de premier. Hij pleitte voor het installeren van een "referendum-commissie", om de eerlijkheid van het publieke debat over de Europese grondwet te waarborgen, opdat ook de nee-campagne aan bod komt. "Het is belangrijk dat de grondwet behoorlijk wordt besproken en dat de weergave ervan geen invloed zal hebben op de beslisvaardigheid van het Deense volk", aldus Bonde.