|
Waar gaat het over? Dat is de grote vraag bij dit referendum. Of de grondwet er komt of niet, dat verandert niet veel waar de burger wat van merkt. Deze verkiezingsstrijd is vooral een strijd over wat een stem voor of tegen de grondwet betekent. Want zowel onder de voor- als onder de tegenstanders zijn politiek links en rechts vertegenwoordigd. Maar elk met een eigen definitie van wat een stem voor of tegen betekent. Waar voor de SP een stem tegen de grondwet, een stem tegen het gebrek aan democratische controle en tegen meer marktwerking in zorg en onderwijs is, zegt de Groep Wilders dat een stem tegen de grondwet een stem tegen Turkije is. Politiek-digitaal.nl brengt de definitiestrijd in kaart.
|
|
|
Nooit waren er zoveel electronische stemadviseurs als bij het referendum over het Grondwettelijk Verdrag. Steeds meer is een stemadviesprogramma een politiek instrument aan het worden, waarbij de premisses de uitslag bepalen. Waarschijnlijk is het ook daarom dat de strijd tussen de verschillende organisaties die een adviestool maken steeds hoger oploopt.
|
Strijd over het Stemadvies, een korte geschiedenis
Door Arjan Widlak - De ChristenUnie laat weten de ReferendumWijzer "misleidend en onbruikbaar" te vinden. Eerder bleek al dat tegenstanders van het grondwettelijk verdrag toch als uitslag te krijgen voor de grondwet te zijn. Tegenover WebWereld verwierp Nel van Dijk, projectleider van de ReferendumWijzer en directeur van het Instituut Publiek-Politiek, de kritiek met als argument dat SP en Comité Grondwet Nee aanwezig waren geweest bij de expertmeeting over de ReferendumWijzer, waarin de controversiële punten op een rij zijn gezet. In een persbericht laat het Comité Grondwet Nee nu weten zich te distantiëren van deze uitspraak en de grondslag van de RefendumWijzer, een vergelijking met het Verdrag van Nice, te verwerpen. De strijd verplaatst zich weer naar de inhoud van het stemadvies.
|
|
|
Van onze redactie dinsdag, 3 mei 2005 - Vorige week liet het Instituut Publiek-Politiek (IPP) de stemtest van Eurodusnie verwijderen via de rechter. Nu blijkt dat het IPP ook de organisaties achter de andere stemtesten heeft gesommeerd hun activiteiten te staken. Het gaat om het Comité Grondwet Nee, de Werkgroep Tegen de Grondwet en het satirisch Internettijdschift Stemhok.
|
|
|
De Europese Grondwet is tijdens de EU-top van 17 en 18 juni 2004 aangenomen door de regeringleiders. Nu moeten 25 nationale parlementen (en in veel landen de bevolking in een referendum) zich buigen over dit omvangrijke document. Volgens officiële publicaties van de EU is de grondwet opgesteld om "tegemoet te komen aan de uitdagingen die Europa te wachten staan; een democratisch, transparant en daadkrachtig Europa." Wat staat er eigenlijk in die grondwet en wat hebben we eraan? Politiek-digitaal.nl onderzoekt de achtergronden van het grondwettelijk verdrag.
|
Liberaal Nederland niet bedreigd door Europese Grondwet
Door Jasper Laros - Volgens officiële publicaties van de EU is de grondwet opgesteld om tegemoet te komen aan de uitdagingen die Europa te wachten staan; “een democratisch, transparant en daadkrachtig Europa”. Of dit Brussels proza overeenkomt met de werkelijkheid, vragen we een politicoloog Arjan Vliegenthart. Slechts één nieuwtje springt in het oog temidden van het felgekleurde informatie materiaal...
'Goed geïnformeerde bevolking zal Europese Grondwet verwerpen'
Door Steven de Jong - SP-Europarlementariër Erik Meijer maakt zich ernstig zorgen om de opstelling van de Nederlandse regering in de aanloop naar het referendum over de Europese Grondwet. “Staatssecretaris Atzo Nicolaï probeert de bevolking te intimideren als hij zegt dat het Kabinet een 'nee' tegen de Europese Grondwet niet zal accepteren", zegt de Europees afgevaardigde in een interview aan Politiek-Digitaal. Volgens de Europese SP-Fractie verkondigt het Kabinet halve leugens, misleidt ze burgers en verzaakt het haar plicht tot onafhankelijke voorlichting. “Het minste wat de regering kan doen, is een papieren exemplaar van de Grondwet verstrekken. Dat heeft Spanje ook gedaan."
Opinie/
Het grondwetsreferendum is irrelevant
Op 1 juni 2005 wordt voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis een nationaal referendum gehouden. Het is een raadplegend referendum, de Eerste en Tweede Kamer en de regering mogen de uitslag naast zich neerleggen. Aan de kiezer wordt de vraag voorgelegd: "Bent u voor of tegen instemming met het Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa?" Krijgt de kiezer met dit grondwetsreferendum daadwerkelijk greep op de Europese politieke realiteit?
|
Overzichten
|
Wie zijn voor en wie zijn tegen?
Onder de voorstanders vinden we politiek links en rechts, onder de tegenstanders vinden we politiek heel links en politiek heel rechts.
|
Duitse economen: Frans en Nederlands nee deert euro niet
donderdag 2 juni 2005, Nieuws/Verkiezingen, EU Observer - Hoewel de euro met $1,22 het laagste punt sinds acht maanden heeft bereikt, heeft de Europese Monetaire Unie (EMU) geen schade opgelopen nu zowel Frankrijk als Nederland 'nee' hebben gezegd tegen de Europese grondwet. Dat zeggen Duitse analysten vrijwel unaniem, in reactie op geruchten die hierover de ronde doen. Econoom van de Commerzbank Christoph Balz: "[Het einde van de EMU] is een onrealistisch scenario. Maar in de huidige stemming van de markt duikt iedereen op het nieuws. Ook al werd het later ontkend, de markt dacht nog steeds: waar rook is, is vuur."
Ook Balz' collega van de Dresdner Bank, Claudia Broyer, denkt er zo over. Gisteren bracht het Duitse magazine Stern het nieuws dat minister van Financiën Eichel, president van de Bundesbank Weber en financieel analysten openlijk een mogelijke terugkeer naar de Duitse mark hebben bediscussieerd. Broyer: "Ik zou dat niet te serieus nemen. [...] Er is een mogelijkheid dat er een reeks van gedachten op gang komt, die begint met: hoe gaan we werkloosheid bestrijden? Als de Lissabon-strategie niet afdoende is, zouden we dan misschien het stabiliteitspact moeten afschaffen? [...] En als dat pact er niet meer is, waarom zouden we de Europese Centrale Bank nog behouden? En zonder Europese Centrale Bank geen euro... Het Europa van vandaag ligt echter nog heel ver van dit scenario af."
|
|
|
Van onze redactie dinsdag, 31 mei 2005 - De koers van de Euro is - in vergelijking met de dollar - op het laagste punt beland sinds oktober 2004. Volgens analisten hangt dit samen met de uitslag van het referendum over de Grondwet in Frankrijk. Het Franse "nee" zou voor onzekerheid zorgen. Het gaat dan met name om de vraag of het Franse "nee" een obstakel zal vormen voor economische hervorming in de Eurolanden. Wanneer Nederland het grondwettelijk verdrag ook afwijst kan dit effect wellicht versterkt worden. Een lagere koers van de Euro kan overigens positieve gevolgen hebben voor de Nederlandse economie. Een hogere koers drukt de export, een lagere koers is gunstig voor de export. De inflatie zorgt er anderzijds weer voor dat de prijzen stijgen.
|
|
|
|
Van onze redactie dinsdag, 31 mei 2005 - “Het nee-kamp is hopeloos verdeeld. De SP wil meer solidariteit, de LPF en Wilders meer liberalisme. Dat maakt heronderhandelen onmogelijk. Als dat dan toch moet, dan sluit ik Harry van Bommel hoogstpersoonlijk op met Hilbrand Nawijn om samen een nieuw voorstel te smeden.” Dat zei PvdA-kamerlid Sharon Dijksma vandaag in een debat met Hilbrand Nawijn (LPF) op Saxion Hogeschool Enschede.
|
Blair blaast referendum misschien af
dinsdag 31 mei 2005, Nieuws/Verkiezingen, EurActiv - Anonieme bronnen uit het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken en Downing Street beweren dat het in 2006 geplande grondwetsreferendum per direct is afgelast, nu Frankrijk nee heeft gezegd en Nederland wellicht volgt. Premier Blair bleef echter voorzichtig. Hij wilde de stem van de Nederlanders morgen niet beïnvloeden. "Als er een grondwettelijk verdrag ter stemming voorligt, zullen we een Britse stem uitbrengen voordat het geratificeerd wordt", aldus de recent herkozen Blair, die zich verder ook in verhulde termen uitliet.
Precies over een maand (1 juli) zal hij het EU-voorzitterschap overnemen van de Luxemburgse premier Juncker.
|
|
 |
|
Van onze redactie dinsdag, 31 mei 2005 - In de laatste peiling van tns-nipo lijkt het ja-kamp licht terrein te winnen, terwijl View/Tune van Maurice de Hond zegt dat het Franse 'Nee' de Nederlandse tegenstanders heeft versterkt.
|
|
|
|
Van onze redactie dinsdag, 31 mei 2005 - Het leek zo makkelijk. Precies daarom kon er wel een referendum over gehouden worden. Maar met de weerzin om campagne te gaan voeren, dreigementen, leugens, de neerbuigende houding ten opzichte van de kiezer en de eigen impopulariteit vermorzelde het kabinet de meerderheid voor de grondwet die bestond voor de campagne. Toch is het referendum ook een groot succes in termen van meningsvorming en debat.
|
|
|
|
Van onze redactie dinsdag, 31 mei 2005 - Wat is het nu in de grondwet waardoor de meeste mensen tegen lijken te gaan stemmen? Duizenden mensen maakten gebruik van stemadviseurs op Internet. Daar hebben de mensen ook achtergelaten wat ze hadden gewild, zoals in de Grondwetproever van de Vereniging Democratisch Europa (VDE). Daaruit blijkt dat Nederlanders veel zien in Europa, maar niet als het gaat om belastingen, asiel en democratie.
|
Franse boeren, arbeiders en ambtenaren tegen -- studenten en rijken vóór
maandag 30 mei 2005, Nieuws/Verkiezingen, EU Observer - Bij een opkomst van 69,74% stemden gisteren 54,87% van de Franse kiezers tegen en 45,13% voor de Europese grondwet. Uit analyse van onderzoeksbureau Ipsos is gebleken, dat vooral arbeiders en boeren de uitslag hebben bepaald. Met 79 respectievelijk 70% stemden zij tegen de grondwet. De ja-stemmen van vooral hoogopgeleiden en senior managers (beide groepen 65%) mochten niet baten. Politiek gezien waren het vooral de groenen en socialisten die tegenstemden, met 60 respectievelijk 56%. Opvallend genoeg stemden socialisten ruim tien jaar eerder wel in ruime meerderheid (78%) voor het Verdrag van Maastricht. Mannen waren iets meer tegen dan vrouwen.
Frankrijk zegt nee
zondag 29 mei 2005, Nieuws/Verkiezingen, EuroNews/CNN/RTL (televisie) - Volgens de laatste exit polls van vandaag stemde 56% van de Franse kiezers tegen de Europese grondwet. EU-voorzitter Juncker zei "perplex" te staan van dit resultaat. President Chirac respecteert de uitslag, maar voegde er wel aan toe dat de Franse regering graag een pro-Europees beleid zou voeren. Hij heeft tevens maatregelen aangekondigd binnen zijn regering.
|
|
|
Van onze redactie zondag, 29 mei 2005 - "Het is uw vrije besluit en ik aanvaard dat", zo erkende de Franse president Jacques Chirac de vrijwel zekere verwerping van de Europese Grondwet. Betrouwbare schattingen wezen uit dat met een opkomst van meer dan 70 procent, de Fransen in een meerderheid van 55 procent tegen hebben gestemd.
|
Alleen Mugabe, Kim Jung II, Castro en Bush roepen meer negatieve gevoelens op dan Balkenende
zondag 29 mei 2005, Balkenende roept veel sterke negatieve emoties op bij Nederlanders, zelfs meer dan Poetin of Berlusconi. Gelijktijdig scoort hij ook redelijk op positieve emoties, samen met de overleden paus en de Britse premier Blair. Per saldo scoort hij echter niet erg goed. Dit blijkt uit onderzoek van TNO-NIPO.
Tien dagen eerder werd bekend dat het vertrouwen in het huidige kabinet op een historisch dieptepunt is geraakt. Slechts 19% van de bevolking geeft aan veel vertrouwen te hebben in het kabinet, in maart - kort voor het D66 congres dat bepaalde of het kabinet zou blijven - was dit nog lager met 16%.
Chirac waarschuwt: Frans nee is winst voor 'ultraliberaal' Europa -- Frans-Duits Europa verliest
vrijdag 27 mei 2005, Nieuws/Verkiezingen, EU Politix/ EurActiv - President Chirac heeft gisteren in een televisietoespraak de Franse kiezer op het hart gedrukt dat een nee-stem een stem voor Angelsakisch "ultra-liberalisme" is, die ten koste van het Frans-Duitse "sociale" Europa gaat. In zijn tienjarige regeerperiode sprak Chirac de bevolking pas drie keer eerder via televisie toe. Komende zondag vindt het Franse grondwetsreferendum plaats. Opiniepeilingen voorspellen 54 tot 55% nee-stemmers tegen de Europese grondwet. De weerstand tegen de Europese grondwet komt vooral voort uit de angst voor meer liberalisering en de Engelse taal. Chirac legde daarom de nadruk op de sociale aspecten van de Europese grondwet. Bovendien wees hij erop dat dit referendum geen referendum over het functioneren van de (zeer impopulaire) Franse regering is: "Het gaat over de toekomst en die van uw kinderen, over de toekomst van Frankrijk en Europa."
Jacques Chirac (links):
"Als Europeaan kan men niet tegenstemmen. Het Europese verdrag is de dochter van 1789."
Bos: nieuw referendum bij nee tegen de grondwet, Bot: twijfelaars moeten niet stemmen
dinsdag 24 mei 2005, Bron: AD/Reformatorisch Dagblad - PvdA leider Bos vindt dat de Kamer moet overwegen volgend jaar een nieuw referendum over de grondwet te houden indien Nederland tegen stemt. Hij betwijfelt of andere landen bereid zullen zijn opnieuw met Nederland te onderhandelen.
Minister Bot van Buitenlandse Zaken vindt dat mensen die twijfelen over de Europese Grondwet beter niet kunnen stemmen. Hij is bang dat twijfelaars makkelijk het gevoel krijgen 'laat ik maar nee stemmen' terwijl ze zich niet realiseren wat de consequenties zijn.
Over wat de consequenties zijn is dan ook veel onduidelijkheid. De meningen lopen sterk uiteen: overzicht.
Nederland stevent af op nee
maandag 23 mei 2005, Nieuws/Verkiezingen, EU Observer/Peil.nl - Verschillende opiniepeilingen onder de Nederlandse bevolking bevestigen een hardnekkige weerstand tegen de Europese grondwet. Interview/NSS voorspelt 63% tegenstemmers (37% voor), Maurice de Hond 60% (40% voor). Volgens De Hond zou er nog maar een "hele kleine kans" bestaan dat de Nederlanders zullen instemmen met de grondwet. De belangrijkste redenen waarom mensen zeggen tegen te zullen stemmen, zijn wantrouwen tegen de Nederlandse politici (45%) en de toetreding van Turkije (44%), die overigens los staat van de Europese grondwet. Voorstanders laten zich voornamelijk leiden door inhoudelijke argumenten, zoals "een verbetering ten opzichte van de huidige situatie" (62%). Het feit dat de regering €3,5 miljoen extra uittrekt voor de ja-campagne wordt door de meerderheid (55%) sterk afgekeurd.
De Hond verwacht een opkomst van ruim 40%. Van degenen die gaan stemmen, weet één op tien nog niet wat.
Onderzoek naar nieuwe leden D66 voltooid
zondag 24 april 2005, Na zeven weken heeft D66 het onderzoek naar de leden die zich op 31 maart en 1 of 2 april, kort voor het partijcongres, hebben aangemeld met de knop 'direct lid worden' op de website. Het onderzoek heeft bestaan uit een adrescontrole en het sturen van een email na enkele weken met de vraag of diegene nog steeds lid wil worden. Daarnaast is er een 'geheime component' die het bestuur ook geheim wil houden met het oog op de toekomst en een eventueel onderzoek op dat moment, aldus Lize Beekman van het landelijk bureau van D66. Morgen heeft D66 haar voorjaarscongres.
Tegenstanders winnen terrein
zondag 8 mei 2005, Het NOS-journaal houdt wekelijks een consultatie over de grondwet onder 1500 mensen. Zo'n 70% van de deelnemers vindt de voor-campagne van het kabinet niet overtuigend, terwijl slechts 18% het daarmee niet eens is. Dat blijkt ook uit het feit dat de tegenstanders terrein winnen. Met een verwachte opkomst van 35% zou 53% nu tegen de grondwet stemmen en 47% voor. Opvallend is dat de aanhang van zowel PvdA als de VVD in meerderheid zegt tegen te zullen stemmen terwijl deze partijen zelf voor de grondwet pleiten.
Kentering in Frankrijk 52% zegt 'ja'
maandag 2 mei 2005, Een opiniepeiling van zaterdag geeft aan dat de Franse bevolking gemiddeld iets positiever tegen de grondwet aankijkt. 52% van de Fransen is nu van plan de Europese grondwet te steunen. In 23 eerdere opiniepeilingen zeiden de Fransen de grondwet in meerderheid te verwerpen. Het is daarmee een opmerkelijke omslag. Veel Franse politici reageerden euforisch. Een kleinere peiling in hetzelfde weekend voorspelde echter de overwinning van de tegenstanders eveneens met 52%.
Instituut Publiek-Politiek laat stemtest tegenstanders verwijderen
donderdag 28 april 2005, Het Instituut Publiek-Politiek ( IPP)heeft de Referendumstemwijzer van actiecollectief Eurodusnie laten verbieden door de rechter. Eurodusnie is uitgesproken tegenstander van de Europese Grondwet en had een eigen stemtest ontwikkeld. Het IPP heeft haar merk- en auteursrecht ingezet om de stemtest te laten verbieden.
De uitspraak is verstrekkender dan in eerste instantie lijkt. Niet alleen lijkt de naam 'referendumstemwijzer' teveel op 'referendumwijzer', ook de opzet lijkt teveel op die van het IPP. Het gaat onder andere om de antwoordcategorieën. Het IPP meent volgens Webwereld dan ook "met dit vonnis in de hand, iedereen die een eigen stemwijzer lanceert, daarop te kunnen aanspreken." Het IPP ontvangt bij iedere verkiezingen subsidie om de Stemwijzer uit te brengen met als doel de participatie te bevorderen.
|
|
|
Van onze redactie zondag, 24 april 2005 - “Ook met een Europese Grondwet, behouden wij zeggenschap over thema’s als euthanasie en abortus. Het is een fabeltje dat alle macht overgedragen wordt. Dat geldt ook voor ons softdrugsbeleid. Tegenstanders gebruiken ‘uitbreiding’ als oneigenlijk argument, grote landen krijgen geen dikke vinger in de pap”, zo stelt minister Bot van Buitenlandse Zaken vandaag in Buitenhof.
|
|
|
|
Van onze redactie dinsdag, 19 april 2005 - De steun voor de Europese grondwet neemt in verschillende Europese landen af. Begin maart bleek reeds dat een "ja" voor de grondwet in Frankrijk bepaald geen vanzelfsprekendheid zou gaan worden. Begin april bleek ook een Deens "ja" zeer onzeker. In Nederland is nog steeds een meerderheid voor de Europese grondwet, maar deze meerderheid kalft steeds verder af.
|
Top-econoom voorspelt Oost-Europese valutacrisis bij Frans nee
dinsdag 12 april 2005, Nieuws/Europa, EU Observer - Onderzoeksdirecteur Norbert Walter van de Deutsche Bank heeft gewaarschuwd voor de gevolgen van een Frans 'nee' tegen de Europese grondwet op 29 mei. Walter zei in de Duitse Financial Times dat er in dat geval een valutacrisis in de nieuwe EU-lidstaten dreigt. "Er worden dan mogelijk speculatieve aanvallen gedaan op de valuta van deze landen. De [voornamelijk Oost-Europese] landen zijn dan genoodzaakt hun rente-tarieven te verhogen, waardoor enorme fluctuaties in wisselkoersen kunnen ontstaan", aldus Walter.
De top-econoom legde uit dat de Franse tegenstand tegen de Europese grondwet deelname van de nieuwe EU-lidstaten aan de euro in gevaar kan brengen: "Met de mislukking van de Europese grondwet, zou het uitbreidingsproces [van de eurozone] ernstig worden gestagneerd."
Walter wees er ten slotte op, dat de EU absoluut geen strategie heeft, voor het geval dat de bevolking de Europese grondwet afwijst. "Dat is een groot probleem. [...] Het is goed denkbaar, dat men voorstelt geen nieuwe lidstaten meer toe te laten tot de eurozone."
In veel Europese landen, waaronder Nederland, Denemarken en Tsjechië, zullen referenda over de Europese grondwet worden gehouden. Veel opiniepeilingen hebben aangetoond, dat een aanzienlijk deel van de kiezers tegen de grondwet is. De stem van Frankrijk (na Duitsland de machtigste lidstaat en al decennia lang voortrekker van Europese integratie) zal echter het meeste gewicht in de schaal leggen. Een Frans nee zal ernstige gevolgen voor alle 25 lidstaten hebben.
Denen bang voor Turkije -- minder steun voor Europese grondwet
maandag 11 april 2005, Nieuws/Europa, EU Observer - De Deense vijandigheid tegen de toetreding van Turkije tot de EU lijkt te groeien. Volgens een Deens onderzoeksbureau heeft 63% zich nu tegen die toetreding gekeerd (19% voor). De kiezers zijn sinds september vorig jaar behoorlijk van gedachten veranderd, want toen was nog slechts 49% tegenstander (31% voor).
Denemarken is om die reden ook steeds minder enthousiast over de Europese grondwet. 30% is van plan 'ja' te stemmen bij het referendum op 27 september - tegen 33% vorige maand nog. De groep tegenstanders (22%) is weliswaar kleiner, maar gezien het grote aantal mensen dat hun stem nog niet heeft bepaald (48%) is een Deens 'ja' zeer onzeker. De rechtse Deense Volkspartij heeft al aangekondigd beide thema's (Turkije, grondwet) centraal te stellen in de campagne voorafgaand aan het referendum. Tegelijkertijd hebben twaalf eurosceptische partijen, bewegingen en vakbonden in Denemarken hun krachten gebundeld in een centrum-linkse nee-campagne.
Bolkestein verdedigt plannen op Franse televisie: "Mijn naam rijmt niet op Frankenstein"
donderdag 7 april 2005, Nieuws/Europa, EU Observer/ EU Politix - Volgens voormalig Eurocommissaris Frits Bolkestein wordt het EU-voorstel voor het liberaliseren van diensten in Frankrijk - met name door de oppositie tegen de Europese grondwet - gebruikt als "vogelverschrikker". Dat zei hij als verantwoordelijke voor het voorstel, dinsdagavond in een uitzending op de Franse publieke omroep. Bolkestein vindt dat hij in geen geval kan worden aangesproken op een mogelijk 'nee' tegen de grondwet in Frankrijk op 29 mei. Angst voor "zijn" voorstel zou immers ten onrechte worden gemengd in de discussie voorafgaand aan het referendum. Hij gaf wel toe dat weerstand tegen de liberalisering van diensten van invloed zou kunnen zijn op de uitkomst van het referendum, maar in principe staan beide zaken los van elkaar.
De voormalig Eurocommissaris heeft zijn bezoek aan Frankrijk en zijn televisie-optreden aangegrepen om uit te leggen wat het omstreden voorstel eigenlijk inhoudt en "om de Fransen uit te leggen dat ik niet de weerwolf ben, waar men zo veel over praat." Tot slot liet hij niet na Frankrijk eraan te herinneren dat het land de vierde exporteur van diensten ter wereld is. De kiezers zouden daarom "alles te winnen" hebben bij het openbreken van de Europese dienstenmarkt.
Nederlands grondwetsreferendum mogelijk afgelast bij Frans nee
woensdag 6 april 2005, Nieuws/Europa, EU Observer -De Nederlandse regering onderzoekt de mogelijkheid het referendum over de Europese grondwet op 1 juni aanstaande af te gelasten, als de Fransen drie dagen eerder tegenstemmen. Dat heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken gisteren bekendgemaakt. Eerder deze week verschenen weer nieuwe onderzoeken, waaruit blijkt dat een meerderheid van de Franse kiezers zich tegen de grondwet heeft gekeerd.
De Tweede Kamerleden Dubbelboer (PvdA) en Van der Laan (D66) vinden dat deze beslissing niet aan de regering is. Het referendum moet volgens hen in elk scenario doorgaan. "Zelfs als Frankrijk nee zegt, zal het nuttig zijn [in de nieuwe onderhandelingen] om de mening van de Nederlandse bevolking te weten", aldus Van der Laan.
|
