Derde Nederlands kabinet op rij valt -- nieuwe kansen voor Europese grondwet vrijdag 30 juni 2006, Nieuws/Europa, EU Observer, Financieele Dagblad, NRC Handelsblad, Wikipedia - 16 april 2002, 16 oktober 2002 en vandaag - historische data, want achtereenvolgens vielen de kabinetten Kok II (Paars), Balkenende I en Balkenende II. Hoewel op dit moment nog druk wordt gespeculeerd over de veroorzakers van de crisis en over het landsbestuur in de komende maanden, is al wel zeker dat er in het najaar nieuwe verkiezingen worden gehouden, waarschijnlijk in november.
Ten grondslag aan de kabinetscrisis lag de asielaanvraag van VVD-Kamerlid Ayaan Hirsi Ali, die niet geheel waarheidsgetrouw zou zijn geweest, en een verklaring hierover die minister van Vreemdelingzaken Rita Verdonk bij Hirsi Ali zou hebben afgedwongen.
Voor het debat over de Europese Unie biedt de val van het kabinet kansen. Alle regeringspartijen verklaarden de Europese grondwet na het referendum in 2005 'dood' en zowel VVD en CDA willen het daarbij laten. D66 en GroenLinks pleiten echter voor het opstellen van een nieuwe grondwet en die in 2009 in een nieuw referendum aan de kiezer voorleggen. Een links kabinet met D66 is op basis van de huidige peilingen (75 zetels) net mogelijk.

Bush ontmoet Barroso: veel protesten, weinig besluiten -- Guantánamo Bay dicht woensdag 21 juni 2006, Nieuws/Europa, EU Observer/New York Times - Terwijl het Nederlands elftal in Frankfurt gelijkspeelde tegen Argentinië en koningin Beatrix een bezoek bracht aan Brussel, troffen de leiders van grootmachten EU en VS elkaar in Wenen.
Wolfgang Schüssel (namens Oostenrijk voorzitter van de Europese Unie, totdat Finland het op 1 juli overneemt) en José Barroso spraken met de president van de Verenigde Staten voornamelijk over Irak en over beeldvorming van de VS. Veel Europeanen blijken Amerika namelijk een groot gevaar voor de wereldvrede te vinden. "Dat is absurd!" riep Bush uit, terwijl Schüssel sprak van "grotesk". Bush voegde toe: "Voor Europa was 11 september slechts een moment. Voor ons was het een omslag. [...] Mensen waren het niet eens met de oorlog in Irak, en ik begrijp dat."
Buiten verzamelden zich duizenden studenten en anderen voor vreedzaam protest. Ze gebruikten onder meer de leuzen "Ga naar huis", en "'s Werelds grootste terrorist".
Eigenlijk is er niet veel besloten. Bush zegde toe in de Doha-handelsbesprekingen het debat over landbouwsubsidies te willen aangaan en dat noemde hij "hard werk". De Europese delegatie prees de intentie om Guantánamo Bay te sluiten, maar ook hier bleef het bij een voornemen. Bush: "Ik zou Guantánamo graag willen beëindigen. Ik zou er graag klaar mee zijn." Ongeveer vierhonderd gevangenen in de beruchte Amerikaanse basis op Cuba zullen binnenkort worden teruggebracht naar hun landen van herkomst.

George W. Bush. Foto: AP

Voorlopige conclusie: consensus over 'institutionele hervorming' in 2009 donderdag 15 juni 2006, Nieuws/Europa, EU Observer - Eén van de voorlopige conclusies op de eerste dag van de Eurotop in Brussel is een deadline voor 'institutionele hervorming'. In 2009 moeten de lidstaten hierover consensus hebben bereikt. Het Oostenrijks voorzitterschap laat echter in het midden wat die hervorming moet inhouden en laat gevoeligheden zo onaangeroerd.
Daarnaast is besloten om de 'bezinningsperiode', die is ingesteld na het sneuvelen van de Europese grondwet in 2005, met een jaar te verlengen. "De bezinningsperiode is tot nog toe nuttig geweest om de Unie in staat te stellen zorgen over het proces van ratificatie te evalueren", aldus het voorliggende document.
Na de bezinningsperiode zal er veel moeten gebeuren om de beoogde consensus te bereiken. "In juni 2007 zal een rapport, gebaseerd op uitvoerige consultaties met lidstaten, worden gepresenteerd aan het voorzitterschap van de Europese Raad. Dit rapport zal een evaluatie bevatten van de stand van zaken in de discussie over het Grondwettelijk Verdrag om mogelijke toekomstige ontwikkelingen te verkennen."
Het vandaag verschenen document besluit met een oproep aan EU-regeringsleiders om te werken aan een gezamenlijke boodschap ter gelegenheid van de viering van vijftig jaar Verdragen van Rome. Zij hebben daarvoor de tijd tot de viering in Berlijn, 25 maart 2007.

Eurotop: meer openheid verwacht, 'zetelkwestie' blijft liggen woensdag 14 juni 2006, Nieuws/Europa, EurActiv/De Volkskrant - EU-regeringsleiders komen in Brussel bijeen om de belangrijkste en meest urgentie kwesties in Europa te bespreken. De zogenaamde 'bezinningsperiode zal waarschijnlijk worden verlengd, maar opzienbarender is de verwachte openbaarheid van Raadszittingen voor het publiek.
De omstreden zetelkwestie zal op aanraden van Joseph Borrell, voorzitter van het Europees Parlement, onaangeroerd blijven. "Het heeft geen zin erop terug te komen", aldus Borrell.
Al bijna zeshonderdduizend Europeanen hebben getekend voor één vaste vergaderlocatie voor het Europees Parlement. Velen van hen beschouwen de frequente verhuizingen van Brussel naar Straatsburg als verspilling van publieke middelen.

Barroso: Uitbreiden buitenlands beleid staat los van Grondwet zondag 11 juni 2006, Nieuws/Europa, EU Politix - Voorzitter van de Europese Commissie Barroso heeft beschuldigingen van de hand gewezen dat zijn recente beleidsvoorstellen cherry picking uit de gesneuvelde Europese Grondwet zouden inhouden. De voorstellen zouden neerkomen op het instellen van een Europees 'minister' van Buitenlandse Zaken en het uitbreiden van de bevoegdheden van het Directoraat-Generaal voor Buitenlandse Betrekkingen Relex, onder leiding van Barroso zelf.
Barroso verweerde zich: "Wij veranderen ons systeem om een cultuur van samenwerking te scheppen, maar we laten niet toe dat 'krenten uit de pap' van de Europese Grondwet worden gepikt. [...] We willen een minister van Buitenlandse Zaken die vice-president van de Commissie is [zo staat het ook in de Grondwet] .. maar ik ben gebonden aan de nu geldende verdragen."

Dorette Corbey: Europarlement functioneert niet optimaal vrijdag 9 juni 2006, Nieuws/Europa, Europadebat.nl - PvdA-Europarlementariër Dorette Corbey vindt dat de democratie in Europa tekortschiet. Volgens haar ligt het democratisch tekort met name bij het Europees Parlement. Als voorbeeld noemt Corbey dat het parlement slechts bij een gedeelte van het EU-beleid recht heeft van medebeslissing. Een ander probleem noemt Corbey het feit dat parlementariërs geen recht van initiatief hebben. Want parlementariërs zijn volksvertegenwoordigers "en het volk moet initiatief kunnen nemen", aldus Corbey.
Maar het probleem ligt niet alleen bij het parlement denkt Corbey. "De democratie functioneert niet goed op Europees niveau. Er is ook sprake van een politiek tekort. Verschillen in het parlement komen niet duidelijk naar voren en politieke stromingen zijn niet makkelijk herkenbaar." Corbey vindt het ook een probleem dat het Europarlement niet optimaal functioneert. Er zijn op veel onderwerpen honderden of zelfs duizenden amendementen. Die gaan vaak over allerlei "technische dingen". Dat is niet goed en lobbyisten maken hier handig gebruik van.

Enquête Europa vergat belangrijkste onderwerp: het democratisch tekort donderdag 8 juni 2006, In de eerste weken van de Brede Maatschappelijke Discussie over Europa is duidelijk naar voren gekomen dat de peiling die het ministerie van Buitenlandse Zaken onlangs hield een belangrijke terkortkoming had: het aspect democratie werd geheel buiten beschouwing gelaten. Deelnemers aan het debat vinden dit aspect veel belangrijker (93%) dan veel andere thema's en zelfs belangrijker dan het thema "de grenzen van Europa" (73%) dat op een goede tweede plaats komt.

Het democratisch terkort is dan ook het meest besproken op www.europadebat.nl. De behoefte aan meer grip op het Europese project blijkt ook sterk samen te hangen met de redenen van zowel voor- als tegen te stemmen bij het Grondwettelijk Verdrag. De belangrijkste redenen om "ja" te stemmen waren dat Europa beter (44%) en democratischer (30%) zou worden van de grondwet, gelijktijdig was voor de tegenstemmers het democratisch tekort in Europa (25%) de belangrijkste reden om "nee" te zeggen.