Grootste nettobetaler Duitsland heeft grote ambities met Europese grondwet donderdag 29 december 2005, Nieuws/Europa, Frankfurter Allgemeine/EU Observer - Volgens het recent gesloten Europese begrotingsakkoord wordt Duitsland de grootste nettobetaler in de periode 2007-2013. Met 0,42 procent BBP laat Duitsland Italië (0,38), Frankrijk (0,37), Zweden (0,37) en voormalig grootste nettobetaler Nederland (0,33) ver achter zich. De vier grootste lidstaten gaan in het nieuwe akkoord relatief veel meer bijdragen. De bijdrage van het Verenigd Koninkrijk verdubbelt zelfs (van 0,16 tot 0,32 procent BBP). Volgens Duitse EU-diplomaten is deze stijging voor een belangrijk deel te verklaren door de toetreding van armere lidstaten tot de EU. Duitsland moet bovendien rekenen op vier miljard euro minder ontvangsten uit Europese structuurfondsen in 2007-2013 ten opzichte van 2000-2006 voor de wederopbouw van Oost-Duitsland.
Ondertussen heeft bondskanselier Merkel aangekondigd een declaratie over de "sociale dimensie van Europa" toe te voegen aan de mislukte Europese grondwet, teneinde deze weer nieuw leven in te blazen. In de eerste helft van 2007 is Merkel EU-voorzitter. Om haar poging te doen slagen, hoopt zij dat de politieke verhoudingen veranderen. In mei 2007 zijn er immers zowel presidentsverkiezingen in Frankrijk als parlementsverkiezingen in Nederland. Beide landen wezen de ontwerpgrondwet dit jaar af in referenda.

EU start competitie met VS -- eerste Galileo-satelliet gelanceerd woensdag 28 december 2005, Nieuws/Europa, EU Observer/NRC - De EU heeft de eerste satelliet voor het plaatsbepalingssysteem Galileo met een Sojoez-draagraket gelanceerd vanuit Kazachstan. Galileo, het omvangrijkste ruimtevaartprogramma in de Europese geschiedenis (€3,4 miljard), is de tegenhanger van het Amerikaanse Global Positioning System (GPS). Een netwerk van in totaal dertig satellieten moet alle EU-lidstaten vanaf 2010 toegang geven tot minutieuze tijds- en plaatsbepalende diensten, bijvoorbeeld voor luchtverkeersleiding. Tot op heden is Europa voor dergelijke diensten genoodzaakt gebruik te maken van GPS. Lancering van de eerste Galileo-satelliet Giove A (van Britse makelij, zeshonderd kilogram in gewicht en nog geen twee meter doorsnee) wordt dan ook gezien als het begin van een space race met de Verenigde Staten.
De Europese regeringen zullen Galileo in eerste instantie aangrijpen voor de introductie van rekeningrijden. Wie een Galileo-chip in zijn mobiele telefoon integreert, zal ziekenhuizen, parkeerplaatsen, enzovoorts eenvoudig en nauwkeurig kunnen traceren.

Na maandenlange impasse begrotingsakkoord bereikt -- Nederland gaat miljard minder betalen zaterdag 17 december 2005, Nieuws/Europa, EU Observer/Le Figaro/NRC - "We hebben een akkoord bereikt over de financiële vooruitzichten." Met deze woorden sloot Brits premier en EU-voorzitter Tony Blair twee dagen van moeizame onderhandelingen af, alsmede een periode van enkele maanden waarin een begrotingsakkoord uiterst twijfelachtig leek.
Het akkoord over de meerjarenbegroting van de Europese Unie voor 2007-2013 gaat om maximaal €862,4 miljard euro (1,045% van het Europese BBP). Het Verenigd Koninkrijk levert €10,5 miljard in, terwijl Polen straks het meest zal profiteren van de Europese structuurfondsen (€59,7 miljard) en Nederland conform de eis een miljard minder gaat bijdragen. De begroting is lager uitgevallen dan eerdere voorstellen van de Europese Commissie respectievelijk het Luxemburgse voorzitterschap. Wezenlijke, structurele veranderingen wat betreft landbouwsubsidies en de uitzonderingspositie van het Verenigd Koninkrijk zijn nog niet doorgevoerd; deze zullen pas na 2013 aan de orde komen.
Het overgrote deel van de Europese begroting is bestemd voor landbouw en structuurfondsen voor armere EU-regio's (samen goed voor 79%); zes procent gaat op aan overhead; mededinging, justitie en buitenlandse politiek zijn sluitposten.

Frankrijk pleit voor rem op uitbreiding EU woensdag 14 december 2005, Nieuws/Europa, EurActiv/France Diplomatie - De Europese Unie zou tijd vrij moeten maken voor "reflectie". Voordat er sprake kan zijn van verdere uitbreiding van de Unie (bijvoorbeeld met Macedonië) zou er eerst moeten worden nagedacht over het hervormen van de eigen instituties. Dat zei de Franse minister van Buitenlandse Zaken Philippe Douste-Blazy in een persconferentie.
Eerder dit jaar verwierp de Franse bevolking de Europese grondwet in een referendum, voor een belangrijk deel uit angst voor negatieve sociaal-economische gevolgen van de EU-uitbreiding in 2004. Frankrijk is inmiddels de meest anti-Europese en meest anti-Turkse EU-lidstaat geworden.

Nieuwe lidstaten kijken reikhalzend uit naar begrotingsakkoord maandag 12 december 2005, Nieuws/Europa, EurActiv/EU Politix - Alle Europese ogen zijn gericht op het Britse voorzitterschap, dat deze week een laatste poging waagt om een akkoord te bereiken over de meerjarenbegroting. In het huidige voorstel voor de periode 2007-2013 gaat het om een totaalbedrag van €847 miljard (1,03% van het EU-BBP). Het voorstel valt €24 miljard lager uit dan wat in juni werd afgekeurd. Bovendien levert het Verenigd Koninkrijk €8 miljard in (een deel van de omstreden rebate). Tony Blair hoopt deze week op een doorbraak in het Europese begrotingsdebat, nog vóór de top van 15 en 16 december. Voor de meerjarenbegroting is unanimiteit vereist.
Vooral voor de tien recent toegetreden lidstaten zal het uitblijven van een akkoord negatieve gevolgen hebben. Zij zullen dan maar liefst een of twee jaar lang geen structuurfondsen uitbetaald kunnen krijgen. Als er in 2007 nóg geen akkoord is bereikt, duurt dat die periode nog langer. Deze 'EU-10'-landen zijn (vanzelfsprekend) zeer bezorgd over het dreigende uitstel van toegang tot broodnodige publieke investeringsfondsen.
Polen, de belangrijkste van de EU-10, heeft zich aanvankelijk negatief uitgelaten over het Britse voorstel. "Van wat we gehoord hebben, willen de Britten veranderingen doorvoeren, maar deze zijn niet afdoende. Dit betekent echter niet het einde van de onderhandelingen", aldus de Poolse minister voor Europa Pietras vrijdag.

Aanhouding Gotovina brengt EU-lidmaatschap Kroatië dichterbij vrijdag 9 december 2005, Nieuws/Europa, EurActiv/Frankfurter Allgemeine - Eurocommissaris voor de Uitbreiding Rehn heeft verheugd gereageerd op het bericht van Carla del Ponte dat de van oorlogsmisdaden beschuldigde Kroaat Gotovina gevangen is genomen. Eergisteren is hij aangehouden op de Canarische Eilanden (Spanje). Het Joegoslavië-tribunaal (ICTY) legt de voormalige generaal Ante Gotovina het systematisch vermoorden van ongeveer hondervijftig Serven en het verdrijven van nog eens duizenden anderen ten laste. De oorlogsmisdaden hebben plaatsgehad in de oorlog tussen Kroatië en Servië, die in de eerste helft van de jaren 1990 woedde.
Gotovina was nummer drie op de most wanted list van het Haagse tribunaal - de 'gouden tip' zou worden beloond met een geldbedrag van vijf miljoen dollar. De toetreding van Kroatië tot de EU heeft aanzienlijke vertraging opgelopen door het onvermogen om Gotovina te arresteren. Eerder dit jaar kreeg Kroatië om die reden zelfs een 'rood sein'. Nu roept Eurocommissaris Rehn andere landen op het Kroatische voorbeeld te volgen. Aan de autoriteiten in andere landen - "in het bijzonder Servië en Bosnië en Herzegovina" - vraagt Rehn om volledige medewerking met het tribunaal. Dat betekent concreet dat Ratko Mladic en Radovan Karadzic moeten worden uitgeleverd, willen ook andere Balkanlanden EU-lid worden.

Brits voorzitterschap wil camera's bij Raden van Ministers maandag 5 december 2005, Nieuws/Europa, EU Politix - Volgens EU-voorzitter Tony Blair is de Raad van Ministers toe aan het publiek maken van wetgeving. Concreet betekent dat dat televisiecamera's zullen worden toegelaten tot hun vergaderingen en de debatten over hun voorstellen. Frankrijk is tegenstander van de Britse plannen. Volgens woordvoerders gelooft Frankrijk wel in het belang van transparantie, maar vreest men de aanwezigheid van crew. Ministers zouden in reactie hierop eerder geneigd zijn zaken te doen buiten de officiële ruimtes, wat transparantie juist tegengaat.
De Raad deelt haar macht met het Europees Parlement, dat wel publiek vergadert. Europarlementariërs hebben opgeroepen tot meer openheid in ministeriële vergaderingen. Het onderwerp van camera's in de vergaderzaal verdwijnt overigens tot na de zomer van de politieke agenda.

Blair levert Brits voordeel in voor lagere EU-begroting vrijdag 2 december 2005, Nieuws/Europa, EU Observer/Frankfurter Allgemeine - De Britse premier Tony Blair, die zijn laatste maand als EU-voorzitter ingaat, heeft gezegd dat het Verenigd Koninkrijk bereid is een deel van de rebate (jaarlijks €5,6 miljard) op te geven, zonder voorwaarden te stellen aan het gemeenschappelijk landbouwbeleid. Wel komt er een garantie dat de (relatieve arme) nieuwe lidstaten niet meebetalen aan "de Britse rekening". Deze landen moeten in het voorstel wel rekening gaan houden met lagere uitkeringen uit de Europese structuurfondsen. Blair, lange tijd onvermurwbaar maar nu toch tot een compromis bereid: "Als we geen overeenkomst kunnen bereiken, waarin de begroting fundamenteel anders wordt opgesteld, dan... zullen we een kleinere EU-begroting moeten hebben." Blair was gisteravond in het Oost-Europese Tallinn, waar hij de leiders van de Baltische staten heeft ontmoet.
Tot nu toe heeft Londen altijd sterk vastgehouden aan een koers van hervormingen, met name wat betreft de landbouwsubsidies. De rebate, die in 1984 door Margaret Thatcher is bedongen, leek altijd onaantastbaar.