De meeste studenten verdienen bij als caissière, serveerster of telemarketeer. Slechts een enkeling vindt een bijbaan die aansluit op zijn of haar studie. Dit gaat ten koste van de werkgelegenheid in laaggeschoold werk en beperkt de ontsluiting van kennis die studenten in hun opleiding opdoen. In dit artikel laten we staatssecretaris Mark Rutte (Onderwijs) en de HBO-raad reageren op een idee voor ‘Maatschappelijk Verantwoord Studeren’.
Iedere belastingplichtige betaalt mee aan de studiekosten van studenten. Ook de kapper, de taxichauffeur en de shoarmaboer. Anders dan bedrijven en instellingen profiteren zij niet direct van deze studenten. Wie even verder kijkt dan de gevestigde stagebedrijven uit de netwerken van hoger onderwijsinstellingen, zal zien dat er voor studenten genoeg te doen is wanneer zij in een andere context hun kennis maatschappelijk te gelde maken.
IDEE: 'DE MVS-centrale'
Wil een HBO of universiteit de aan studenten bijgebrachte kennis voor willekeurige burgers ontsluiten, dan kan zij overwegen om een centrale op te zetten voor ‘Maatschappelijke Verantwoord Studeren (MVS)’: een soort helpdesk waar iedereen kosteloos gebruik van kan maken.
Studentenbrigades
Het idee is als volgt. Rondom kennisvelden worden zogenaamde studentenbrigades gevormd. Een voorbeeld hiervan is de campagne ‘Hulp bij Aangifte’, waar studenten de aangifte Inkomstenbelasting invulden voor minima. Maar je kunt bijvoorbeeld ook denken aan studenten Small Business. Zij kunnen een studentenbrigade oprichten voor kleine zelfstandigen. Of denk aan buurtcomités die een vuist willen maken tegenover het beleid van een woningcorporatie. Deze mensen zijn gebaat bij een professionele inbreng van, bijvoorbeeld, studenten Ruimtelijke Ordening of Makelaardij.
Uitwerking
Studentenbrigades zouden zich kunnen presenteren in een online MVS-centrale. Een website waar iedere student zich kan aanmelden en waar iedere burger of organisatie zijn probleem kan voorleggen. Docenten kunnen een toezichthoudende of ondersteunende rol vervullen. Wie als student werkt vanuit een MVS-centrale is dus niet op stage, maar stelt zich gedurende een periode op afroep beschikbaar om de hoogste nood ergens in de samenleving te lenigen.
Mark Rutte, staatssecretaris van Onderwijs:
‘Dit klinkt mij als muziek in de oren’
"Ik ben enthousiast over dit idee. Het mes snijdt aan twee kanten. Het is goed voor studenten als zij de tijdens hun studie opgedane kennis in de praktijk kunnen leren toepassen én het is goed voor de samenleving als die kennis relevant wordt gemaakt. Ik ben er ook van overtuigd dat dit soort initiatieven studenten meer betrokken maakt bij het eigen vakgebied. Je ziet gelijk tot welke resultaten jouw kennis kan leiden.
Bij de opening van de stichting Laluz heb ik gezien dat een dergelijke matching van kennis met praktijkopdrachten zeer succesvol kan zijn. Laluz brengt via internet hoog opgeleiden in contact met ideële organisaties om specifieke kennis toe te passen op projectbasis. Waarom zou dat ook niet kunnen voor aankomende hoog opgeleiden?
Stages bijvoorbeeld zijn in nog teveel gevallen meeloopstages. Voor beide partijen, student en bedrijf, is de toegevoegde waarde groter als de stageopdracht het oplossen van een concreet probleem bevat.
Met andere woorden, studentenbrigades die hun kennis maatschappelijk verantwoord te gelde maken klinkt mij als muziek in de oren. Moet de overheid hier dan beleid op maken en geld ter beschikking stellen? Dat lijkt me toch niet. Dit soort initiatieven behoren vanuit de studentengemeenschappen zelf te komen, daar hoort geen overheidssausje overheen."
Paul Helbing, woordvoerder HBO-raad: ‘Een goed initiatief’
“Een sympathieke gedachte, die zeker de moeite waard is. Net als Rutte vind ik het een goed initiatief, maar de overheid moet dit vooral niet centraal willen coördineren. Hogescholen en opleidingen moeten zelf vorm en inhoud geven aan het onderwijs.
Tegelijkertijd staat bij hogescholen natuurlijk altijd de ontwikkeling van de student of van de beroepspraktijk centraal. Daar zet een hogeschool medewerkers en middelen op in. Hoe zij dat doen, bepalen zij zelf. Als studenten bij wijze van bijbaantje hun vakkennis ten goede laten komen aan mensen die daar baat bij hebben, is dat een natuurlijk een uitstekende zaak.”
Dit artikel is op 14 juni 2006 verschenen in Magazine Sax
Door Steven de Jong - Minima kunnen al zo'n jaar of zes bij Saxion Hogescholen terecht voor hun belastingzaken. Deze 'Hulp bij Aangifte'-campagnes, kortweg HUBA, worden georganiseerd in samenwerking met de Belastingdienst. Voor deze gratis hulp is veel animo. In de eerste twee weken van april werd voor een paar honderd mensen de aangifte Inkomstenbelasting ingevuld. De studenten krijgen in deze praktijksituatie ongewild te maken met privé-problemen van hun cliënten. "Je neemt een minuut stilte in acht en je gaat weer verder."
Door Steven de Jong - Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) moet niet geforceerd worden door regelgeving. Ook is het niet verstandig om op bedrijven een MVO-etiket te plakken. We moeten het zien als een emancipatieproces, dat van onderaf afgedwongen en vormgegeven moet worden. "Het moet in de genen zitten." Dat zei Doekle Terpstra, de voorzitter van de HBO-raad, 1 juni op een congres in Deventer.
