Studentenverenigingen gaan er prat op studenten te bewegen tot zelfontplooiing en het ontwikkelen van vaardigheden waarmee ze zich in hun werkende toekomst kunnen onderscheiden. Onderzoek toont aan dat werkgevers dat belangrijker vinden dan een mooie cijferlijst. Toch denkt staatssecretaris Rutte (Onderwijs) daar anders over. Zijn beleid is medeverantwoordelijk voor de leegloop in de studentensoos.
"Vroeger was alles beter", luidt de veelzeggende titel van een rapport van de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV). Deze koepelorganisatie van studentenverenigingen deed onlangs onderzoek naar de tanende belangstelling van studenten om zich in verenigingsverband te manifesteren.
Bijbaan en studiedruk
De LKvV trekt de conclusie dat de noodzaak tot het hebben van een bijbaantje de voornaamste reden is om niet lid te worden van een studentenvereniging. Op de tweede plaats is de studiedruk reden om de soos te mijden.
Vroeger…
Dat was vroeger wel anders! Negatief bindend studieadvies werd nauwelijks afgegeven, de studiefinanciering was naar verhouding hoger en aan aanwezigheidsplicht hadden student en docent een broertje dood. Ook was er geen sprake van een forse verhoging van het collegegeld als je een paar jaar langer over je studie deed. Kortom, het ideale leefklimaat voor een bloeiend studentenbestaan én een impuls voor studentenverenigingen.
Tijden zijn veranderd…
Maar de tijden zijn veranderd. De primaire taak van studenten is studeren, meent staatssecretaris Mark Rutte. Ook al die bijbaantjes zijn hem een doorn in het oog. De student moet maar meer gaan lenen, is zijn devies.
“Onvoltooide academicus”
Enerzijds zijn deze maatregelen nodig om het onderwijsstelsel te kunnen blijven bekostigen, anderzijds om de kenniseconomie te stimuleren. Maar over dat laatste zijn de meningen verdeeld. “Een student die zich in de studententijd uitsluitend richt op het behalen van tentamens gaat met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid als een onvoltooide academicus de maatschappij in”, zegt Frank van der Duyn Schouten, Rector Magnificus van de Universiteit van Tilburg.
Student van tegenwoordig…
Iedere onderwijskundige kan het beamen. Door alle fusies en strengere regels is het hoger onderwijs schoolser geworden. Besturen moet je weer leren uit een managementboek, maatschappelijke betrokkenheid uit een wettenbundel. Dus niet in een sociëteit, en al helemaal niet op de barricades! En zelfstandig ondernemen? Ook dat kun je tegenwoordig vanuit de schoolbankjes leren. De student van tegenwoordig is vooral iemand die studeert.
Brug tussen student en bedrijfsleven
Wat universiteitsbaas Van der Duyn Schouten met “onvoltooide academicus” bedoelt, wordt duidelijk gemaakt in het LKvV-rapport ‘Brug tussen student en bedrijfsleven'. Uit het onderzoek blijkt dat het bedrijfsleven helemaal niet zit te wachten op een CV met alleen maar goede cijfers. Sterker nog: goede cijfers zijn soms helemaal niet nodig. "Juist de activiteiten die je naast je studie hebt gedaan blijken belangrijk", luidt de hoofdconclusie.
Economie draait niet alleen om kennis
Uit interviews onder hoofden personeelszaken en Human Resources blijkt dat communicatieve en sociale vaardigheden van belang zijn en dat deze vaardigheden opgedaan worden door de activiteiten die een student naast zijn studie ontplooit. Commissies en bestuursfuncties bieden de mogelijkheid om deze vaardigheden te ontwikkelen, schrijft de LKvV. De vraag kan dus gesteld worden of een economie van bollebozen, ofwel een kenniseconomie, wel zo goed is voor de competitiviteit van Nederland. De praktijk wijst al sinds jaar en dag uit dat een economie niet alleen om kennis draait, maar vooral om het toepassen van kennis.
Het raadsel van Rutte…
Waarom nu juist de staatssecretaris deze periode van zelfontplooiing wil indammen tussen de schoolbankjes, blijft dan ook een raadsel. Te meer omdat hij in zijn studententijd ook een ‘nevenactiviteit’ had: het voorzitterschap van de Jongerenvereniging voor Vrijheid en Democratie (JOVD), bijvoorbeeld. Dat ging niet samen met zijn studie, want hij deed er bijna twee keer zo lang over (7,5 jaar) om een academische graad in de geschiedenis te halen.
