Hoger onderwijs is al lang niet meer voorbehouden aan rijkeluiszoons. Inmiddels studeren er meer vrouwen dan mannen in het hoger onderwijs. Ze doen het zelfs beter. Universiteitsbaas Steven Lamberts vindt dat zorgelijk. Vrouwen zijn gemiddeld dommer. Daarom is het een slechte zaak dat ze met hard werken hun gebrek aan intelligentie compenseren, zo redeneerde hij. Sax bekeek de toedracht van Lamberts uitspraken nader en koppelde het terug aan twee studenten (m/v). Mag Lamberts dit zomaar roepen? En, welke sekseverschillen doen er nu werkelijk toe in het onderwijs?
Meer dan de helft van alle hbo-studenten is vrouw. Vrouwen studeren gemiddeld op jongere leeftijd af en hebben na vier jaar studie een duidelijk hoger studierendement dan mannen, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Prof. dr. Steven Lamberts, rector magnificus van de Erasmus Universiteit Rotterdam, maakt zich zorgen over die ontwikkeling. En terecht ook wel. Want de doelstelling van de Nederlandse regering - in 2010 heeft 50% van de bevolking hoger onderwijs genoten - wordt zo niet gehaald. Iets waar ‘Brussel’ ons ongetwijfeld voor op de vingers gaat tikken.
IQ mannen hoogst
Zoals het een professor betaamt, las Lamberts zich in en ontwikkelde een visie op de problematiek. Zo las Lamberts een artikel van de omstreden onderzoeker Richard Lynn in het British Journal of Psychology. Een artikel over een onderzoek dat het toonaangevende tijdschrift Nature naar de prullenmand had verwezen, maar wat Lamberts goed kon gebruiken voor zijn argumentatie. Lynn zegt in zijn onderzoek dat het IQ van jongens gemiddeld vijf punten hoger ligt dan dat van meisjes. Genieën, met een IQ hoger dan 155, zijn volgens Lynn vijf keer zo vaak man als vrouw.
Geen loting meer
Voor rector Steven Lamberts reden om zijn zorgen, vorige maand in een toespraak op de universiteit, publiekelijk te uiten. Want hoe kon het toch zo zijn dat meisjes - die doorgaans dommer zijn volgens Lynn - in meerderheid de collegezalen bevolken? Om dit tegen te gaan moeten we volgens Lamberts af van selectie aan de poort op basis van cijfers. "Bij studies waarvoor moet worden geloot, zoals medicijnen, is het voor meisjes meteen bingo: betere examencijfers geven grotere kans op inloten", aldus de rector. Het is een slechte zaak als meisjes hun gebrek aan intelligentie compenseren door harder te studeren, meent hij.
Mea culpa
Repliek kon niet uitblijven. In een petitie riepen verontruste medewerkers de universiteit op tot een publieke mea culpa voor de gewraakte gender-uitspraken van Lamberts. Ook de landelijke media viel over hem heen. Zodoende begon Lamberts zijn straatje driftig schoon te vegen. Hij had het allemaal niet zo bedoeld..
(V): De visie van studente Sara Aghajani
Sara Aghajani (22) maakt zich daarentegen niet zo druk om de uitspraken van de rector magnificus. "Okee, het is niet politiek-correct. Maar discriminatie? Nee, hoor. Ik wordt onderhand strontziek van dat krampachtige 'discriminatie!' in de westerse wereld. Dat moet je niet te pas en te onpas roepen. Geslachten verschillen, rassen verschillen, individuen verschillen.”
De studente Personeel & Arbeid gelooft ook dat er meer hoogbegaafde jongens dan hoogbegaafde meisjes zijn. Maar, werpt ze tegen, "er zijn ook meer zwakbegaafde jongens dan zwakbegaafde meisjes". Sara, die volgend jaar geneeskunde gaat studeren in Italië, weet dat extremen vaker voorkomen onder jongens dan onder meisjes. De m/v-verdeling baart haar - in tegenstelling tot Lamberts - niet zoveel zorgen. Mannen redden zich heus wel, want in het beroepsleven zijn zij "streberiger en hechten meer aan status". Dat heeft volgens haar niet zozeer met het man-zijn te maken, maar meer met de rol van de vrouw in samenleving. "Ik denk dat het er mee te maken heeft dat vrouwen eerder voor een gezinsleven kiezen. Met kinderen is het moeilijker om je voor de volle 100% voor een carrière in te zetten", aldus Sara. Ook heeft Sara gelezen dat de meeste vrouwen kiezen voor een man die meer verdient of een hogere maatschappelijke status heeft dan henzelf. “Ook al beweren ze dat het hen niets uitmaakt, in de praktijk doen ze het toch”, weet Sara. Zelf heeft ze ook liever een partner met HBO-niveau, ook al komt voor haar “liefde op de eerste plaats”.
De werkelijke verschillen zitten 'm volgens Sara niet in het IQ, maar in de gedragingen. "Vergeef me de clichés, maar vrouwen zijn emotioneler. Ze zijn meer relatiegericht en meer auditief ingesteld. Mannen zijn meer van het exploreren. De focus, de doelgerichtheid. Daarom houden ze ook zo van voetballen en kijken wij liever naar soaps. Wij zijn van het 'laten doordringen', van het absorberen. Meer passief dus. En mannen, die zijn actief. Ze willen 'tot iets doordringen'. Dat heeft invloed op hoe goed je kunt studeren, denk ik."
(M): De visie van student Jan van den Bekerom
Jan van den Bekerom (25), student journalistiek, wijt het succes van de vrouwen aan iets heel anders. "Vrouwen zijn gewoon over het algemeen eerder volwassen." En daarom, zo stelt Jan, zijn ze ook gedisciplineerder en serieuzer bezig met de studie. "Mannen blijven vaak lang puberen. Het valt me op dat mannen bij de opleiding journalistiek vaker de opleiding aan hun laars lappen dan vrouwen. Studenten journalistiek zijn vaak mensen die houden van hun vrijheid. Aangezien mannen later volwassen worden, zijn het daarom vaker de mannen die voortijdig afhaken."
Net als Sara haalt Jan ook de doelgerichtheid van mannen aan. Iets wat hen dus juist parten zou spelen, want van het absorberen van kennis komt dan minder te recht. Jan: "Ik heb het idee dat vrouwen zich eerder persoonlijk aangevallen voelen als er kritiek wordt geleverd op hen. Mannen kijken meer naar het resultaat." Jan ontwaart bij mannen een gebrek aan zelfreflexie, wat onontbeerlijk is voor het trekken van lessen en opnemen van kennis. Wel voegt hij er aan toe dat hij niet over één kam wil scheren. “In wezen gaat het om het individu.”
Jan vindt de uitspraken van professor Lamberts, zeker als de rector magnificus voortrekkersbeleid voor mannen zou gaan invoeren, beneden alle peil. "Dan is het gewoon discriminatie en kan hij beter gaan werken in een land waar de onderdrukking van vrouwen nog wordt getolereerd. Het is onacceptabel om in zo'n functie zo’n uitspraak te doen." Jan, vergevingsgezind als-ie is, gunt de universiteitsbaas een tweede kans. "Als hij zijn excuses heeft aangeboden en zijn standpunt heeft bijgedraaid, hoeft hij van mij niet af te treden. Ik neem aan dat hij zijn lesje wel heeft geleerd."
