"Er bestaat geen Amerikaanse versie van Geert Wilders. De kwesties die hij behandelt zijn in de VS niet bepaald onderwerp van gesprek, van antipathie tussen moslims en congresleden lijkt evenmin sprake. Het verschil zit 'm in het feit dat Nederland - net als Europa - kampt met mislukte integratie, terwijl Amerika juist een land van geïntegreerde immigranten is. In die zin wordt Europa – met haar kwetsbare open grenzen - mogelijk het nieuwe strijdtoneel voor terroristen." Dat stelt de Amerikaanse onderzoeksjournalist Michael Schreiber.
Schreiber werkte mee aan de New York Times-documentaire ‘Al Qaeda’s new Front’ en is ook degene die Geert Wilders interviewde tijdens zijn campagnetrip door de VS. In Schreibers documentaire wordt Europa omgedoopt tot ‘Eurabia’ en zet hij Nederland te kijk als een natie dat op de rand staat van een burgeroorlog. Politiek-Digitaal sprak met hem.
Politiek-Digitaal: Wat hield uw werk precies in?
Ik werkte voor een onderzoeksafdeling van New York Times Television. Onze afdeling stond onder contract bij de publieke zender WGBH in Boston, voor wie wij afleveringen maakten voor de documentaire 'Al Qaeda's new front'. Als medeproducent was ik hoofdzakelijk verantwoordelijk voor onderzoek en logistiek. Ik onderzocht een thema en schreef verslagen die door de producent gebruikt werden om de documentaire op te bouwen.
Politiek-Digitaal: De Amerikaanse televisiezender Fox News bestempelde Nederlanders als "prostitueebezoekende, coke-snuivende kindermoordenaars". Na de moord op Theo van Gogh lijkt zelfs het buitenlandse beeld van Nederland als tolerant land verschoven te zijn naar een natie in burgeroorlog. De Nederlandse minister Bot van Buitenlandse Zaken ziet het daarom als zijn taak om de karikaturen over Nederland in het buitenland recht te zetten. Maakt Nederland zich terecht zorgen om haar imago?
Ik weet niet hoe mijn land hierover denkt. Ik denk eerder dat dit citaat uit Fox News werd uitgesproken in een opinierubriek en vermoed dat Nederland juist helemaal niet zo leeft onder de Amerikanen.
Politiek-Digitaal: In de introductie van uw documentaire 'Al Qaeda's New Front' geeft u Europa de naam 'Eurabia'. Een continent dat eens een veilig toevluchtsoord voor immigranten was, zou nu het nieuwe doel zijn voor de Jihad. Waar Amerika na 9/11 bespaard bleef van een tweede golf van aanslagen, is Europa het nieuwe front van Al-Qaeda geworden. De gefaalde integratie van 18 miljoen moslims in Europa, wordt de voedingsbodem voor radicaal islamitisch terrorisme, zo schrijft u. Denkt u werkelijk dat Europa het nieuwe strijdtoneel wordt en dat Amerika in de luwte blijft?Wat kan Europa van Amerika leren in de strijd tegen terreur?
De documentaire suggereert niet zozeer dat Amerika bespaart blijft van terreur, maar wel dat terrorisme in Europa zich op een andere manier gaat manifesteren. De reden dat Europa het strijdtoneel van terrorisme kan worden is de mislukte integratie. Aangezien Amerika vanouds een land is van immigranten en integratie, staat het niet voor dezelfde uitdagingen als Europa. De kwetsbaarheid van Europa wordt nog eens versterkt door haar open grenzen. Amerika staat politiek gezien voor buitenlandse uitdagingen, terwijl Europa eerst de boel intern op orde moet krijgen.
Politiek-Digitaal: Na de moord op Theo van Gogh waren alle ogen op Nederland gericht. Amerikaanse nieuwszenders onderbraken zelfs op verkiezingsavond hun uitzending om over de aanslag te berichten. Wat maakte de rituele moord op een voor Amerikanen onbekende regisseur zo nieuwswaardig?
Er is een oud gezegde in de Amerikaanse media. "If it bleeds, it leads", wat zoveel wil zeggen als: wanneer er bloed wordt vergoten, is het voorpaginanieuws. De moord op Theo van Gogh heeft denk ik om twee redenen zoveel aandacht in de Amerikaanse media gekregen. Enerzijds omdat het een smerige, vreselijke misdaad was. Anderzijds omdat de familienaam 'Van Gogh' verband hield met de achternaam van de schilder Vincent van Gogh.
Politiek-Digitaal: In het artikel 'Terror's Unforeseen Consequences' doet u verslag van uw gesprekken met Geert Wilders, Mohammed Jabri (NL-Moslim Democratische Partij in oprichting) en Kay van de Linde (campagneadviseur). Zijn de spanningen die in het artikel naar voren komen, vergelijkbaar met die in het Amerikaanse publieke debat?
Qua politieke spanningen zie ik weinig overeenkomsten tussen Amerika en Nederland. Om eerlijk te zijn, de kwesties die Wilders behandelt zijn niet bepaald onderwerp van gesprek in de Verenigde Staten. In de VS bestaat geen enkele democratische partij die de niet-Westerse immigratiestroom wil stopzetten. Niemand van onze congresleden heeft de uitgebreide veiligheidsmaatregelen moeten treffen die Wilders nu heeft - in elk geval niet in het openbaar. Er wordt ook weinig gepubliceerd over antipathie tussen de Moslimgemeenschap in de VS en enig congreslid.
Politiek-Digitaal: Hoe kwam Geert Wilders op u over, in wat voor situatie trof u hem en hoe was zijn beveiliging geregeld? In welke politieke stroming plaatst u Geert Wilders? Zou een Amerikaanse versie van deze politicus ook moeten vrezen voor zijn leven?
Geert Wilders was bereid al mijn vragen te beantwoorden, wat voor een journalist uitermate prettig is. Het past mij niet om over zijn veiligheid te praten. Ik kan wel kwijt dat we elkaar gesproken hebben in de lobby van een hotel. Veiligheidsmensen waren daar aanwezig. Voor zover ik weet bestaat er geen Amerikaanse versie van Geert Wilders.
Politiek-Digitaal: In Nederland worden kunstenaars, politici en schrijvers bedreigd die zich kritisch uitlaten over de Islam. Amerika lijkt vooral op buitenlands grondgebied kwetsbaar. Tal van Amerikaanse journalisten zijn in Irak ontvoerd, waarvan sommigen zelfs onthoofd. Heeft dit een weerslag op het functioneren van de New York Times in het brengen van nieuws en het plaatsen van opiniërende stukken?
Journalisten die naar Irak gaan weten van te voren wat de risico’s zijn, daarvoor krijgen ze dan ook diep respect. Oorlogen waar Amerika als natie in betrokken is, maken Amerikaanse burgers natuurlijk uitermate kwetsbaar. Maar Irakezen die zich bondgenoot van ons verklaren lopen nog meer gevaar. Het is opmerkelijk dat over de slachtoffers onder deze – met de VS sympathiserende – Irakezen veel minder vertelt wordt in het Amerikaanse nieuws, want juist onder hen vallen de meeste doden. Wat betreft de Amerikaanse slachtoffers onder journalisten: ik weet niet wat voor invloed dat heeft gehad op het functioneren van de New York Times.
Politiek-Digitaal: In de laatste dagen voor de presidentsverkiezingen is het voor Amerikaanse kranten gebruikelijk openlijk hun voorkeur uit te spreken voor een bepaalde kandidaat. De New York Times schaarde zich achter John F. Kerry. Hoe gaat dat in zijn werk? Worden er stemmingen gehouden onder de medewerkers of bepaalt de hoofdredactie wie de favoriet is? Botst dat niet met objectieve verslaggeving?
Naar mijn politieke voorkeur is niet gevraagd. Het is inderdaad zo dat veel Amerikaanse kranten openlijk hun steun betuigen aan kandidaten, maar ik weet niet precies hoe dat werkt. Ik kan me voorstellen dat de hoofdredactie en andere 'hogere' werknemers daar over beslissen.
