SP-Europarlementariër Erik Meijer maakt zich ernstig zorgen om de opstelling van de Nederlandse regering in de aanloop naar het referendum over de Europese Grondwet. “Staatssecretaris Atzo Nicolaï probeert de bevolking te intimideren als hij zegt dat het Kabinet een 'nee' tegen de Europese Grondwet niet zal accepteren", zegt de Europees afgevaardigde in een interview aan Politiek-Digitaal. Volgens de Europese SP-Fractie verkondigt het Kabinet halve leugens, misleidt ze burgers en verzaakt het haar plicht tot onafhankelijke voorlichting. “Het minste wat de regering kan doen, is een papieren exemplaar van de Grondwet verstrekken. Dat heeft Spanje ook gedaan."
Op een bijeenkomst van de Vereniging van Europese Journalisten (VEJ) in Den Haag zei staatssecretaris Atzo Nicolaï van Europese Zaken dat het kabinet zich niets zal aantrekken van een eventueel negatief oordeel van de bevolking. "Het kabinet staat voor zijn handtekening onder het verdrag. Het referendum is een advies van de bevolking aan de Tweede Kamer en niet een advies aan de regering", aldus Nicolaï.
'Aanhoudende arrogantie regering heeft verwarrend effect'
Europarlementariër Erik Meijer vindt dat Nicolaï de bevolking een rad voor ogen draait. “De aanhoudende arrogante opstelling van de regering heeft een demotiverend en verwarrend effect op mensen die straks hun stem moeten uitbrengen. Dit soort uitspraken is misleidend, omdat de regering helemaal niet bepaalt of Nederland de Grondwet wel of niet overneemt. Dat beslist het parlement, op basis van het referendum." Die mening is ook Jasper van Dijk, beleidsmedewerker van de Europese SP-Fractie, toegedaan: “Nicolaï is zó bang voor een 'nee' van de bevolking, dat hij intimiderende uitspraken gaat doen. Zijn opstelling staat ook haaks op die van minister Bot, die heeft gepleit voor een neutrale campagne vanuit de regering."
'Regering moet zich terughoudend opstellen'
Van Dijk zegt dat de SP ervoor pleit dat de regering zich terughoudend opstelt in de campagne, omdat de Grondwet opgevat moet worden als beleid dat nog niet is aanvaard. "Dat is in overeenstemming met het criterium van de Commissie Wallage, die stelt dat de overheid over nog niet aanvaard beleid alleen feitelijk en zakelijk moet communiceren."
'Geen extra overheidspropaganda'
Vanuit de Nederlandse regering zijn er plannen om 1,5 miljoen euro extra in te zetten voor extra overheidspropaganda, voor het geval dat de 'nee-campagne’ te succesvol wordt. Erik Meijer: “Volgens de SP is het ongehoord om zoveel geld voor dat doel te reserveren, terwijl de onafhankelijke referendumcommissie, die middelen voor de campagnes van voor- en tegenstanders van de Grondwet moet toewijzen, slechts over 1 miljoen euro kan beschikken voor zowel het ja- als het nee-kamp."
'Real Rapid Response Team'
Het Europees parlement heeft een zogenaamde 'Reaction Force' op scherp staan, die ingrijpt als er negatieve publiciteit ontstaat rondom de EU-Grondwet. Volgens Meijer heeft deze tot nu toe weinig van zich laten horen. “De Fractie van de SP in het Europees Parlement heeft enige tijd geleden aangeboden om ermee samen te werken" Indien het reactieteam deelname van tegenstanders weigert, overweegt de SP om zelf een ´Real Rapid Response Team´ op te richten.
'Voorstanders verkondigen halve waarheden'
De Europese SP-Fractie ergert zich aan de “misinterpretaties" en “halve waarheden" die over de grondwet worden verteld. “Met name door de voorstanders", voegt Meijer eraan toe. “Er gaat een hardnekkig verhaal de rondte dat de Grondwet Europese burgers het recht zou geven om met 1 miljoen handtekeningen een referendum af te dwingen. Dit is geheel onjuist: de Grondwet voorziet weliswaar in de mogelijkheid voor burgers om een petitie aan te bieden, maar de Europese Commissie hoeft hier niets mee te doen."
'Handvest van Grondrechten voor Nederlanders geen meerwaarde'
Dat de Grondwet individuele burgers meer rechten zou geven waarop ze zich zouden kunnen beroepen, doet de Europarlementariër eveneens af als lariekoek. “Ook dit is niet waar. De in het Handvest van Grondrechten genoemde rechten zijn al eerder in tal van andere internationale verdragen opgenomen die door alle Europese lidstaten zijn ondertekend. Voor Nederlandse burgers heeft dit handvest dus geen meerwaarde."
'Goed geïnformeerde bevolking zal Europese Grondwet verwerpen'
De SP-Fractie is ervan overtuigd dat als de Nederlandse burgers objectief en waarheidsgetrouw over de grondwet geïnformeerd worden, zij in grote meerderheid tegen zullen stemmen bij het referendum. “Het zou goed zijn als de halve leugens en mythologie verdwijnen en de discussie over de grondwet uitsluitend zou gaan over de voordelen en vooral de vele nadelen die dit document kent."
'350 pagina’s uitprinten is hels karwei'
Die voorlichting lijkt in Nederland een serieus probleem te worden. Diverse peilingen wijzen uit dat voor een zeer ruime meerderheid van de bevolking de EU-Grondwet een groot vraagteken is. De vraag is of er vanuit de overheid voldoende wordt geïnvesteerd in voorlichting of dat we maar moeten accepteren dat burgers op grond van verkeerde of soms zelfs geen motieven een stem uitbrengen. “Het minste wat de regering kan doen, is een papieren exemplaar van de grondwet verstrekken aan alle stemgerechtigde burgers. Dat heeft Spanje gedaan, maar in Nederland is men nog steeds afhankelijk van internet. Belangstellenden moeten 350 pagina’s uitprinten, een hels karwei", aldus Erik Meijer.
'Regering wringt zich in allerlei bochten'
De recente peiling van Maurice de Hond valt voor de SP zeer gunstig uit. Ruim 40 procent geeft aan zeker te zullen gaan stemmen. Daarvan wil 42 procent de Europese Grondwet verwerpen, tegenover 29 procent 'ja-stemmers’. SP-beleidsmedewerker Jasper van Dijk merkt op dat de regering zich “in allerlei bochten wringt" om de bevolking tot een 'ja-stem’ te verleiden. “In de Volkskrant van 22 februari staat bijvoorbeeld dat het referendum vóór de Europese begrotingsbehandeling moet worden gehouden, omdat de Nederlanders dan niet worden geconfronteerd met de enorme bedragen die Nederland als nettobetaler aan de EU uitkeert (jaarlijks ongeveer 3 miljard euro, SdJ). VVD-Europarlementariër Jules Maaten heeft gezegd dat Nederland zich ´onsterfelijk belachelijk´ maakt als het de grondwet verwerpt. Ook daarmee wordt de kiezer niet serieus genomen."
'Áfwijzing is aanwijzing voor democratische en sociale hervorming'
De SP-Fractie is van mening dat een eventuele verwerping van de Europese Grondwet een helder signaal is van de burgers dat de huidige ontwikkeling van de Europese Unie niet het democratische en sociale Europa is waarvoor zij zich zouden willen inzetten. Een afwijzing is volgens de socialisten een aanwijzing voor de regeringen en parlementen dat er een ander, democratischer en socialer Europa moet komen. “Ook in Nederland kunnen we dan eindelijk een open debat over de toekomst van Nederland in Europa beginnen. Nederland zou zich sterk moeten maken voor een transparante Europese besluitvorming, voor echte democratisering en voor een sociale en goed functionerende Europese Unie, die niet gevreesd maar gewaardeerd wordt in de rest van de wereld."
'Internationale samenwerking is volop nodig'
De Europese SP-Fractie geeft expliciet aan dat er over veel zaken wel degelijk overlegd moet worden om tot samenwerking te komen. "Allerlei grote milieuproblemen bijvoorbeeld of zaken van oorlog en vrede, die weer allerlei gevolgen hebben, zoals migratiestromen. Ook over belastingen is het goed in breder verband afspraken te maken, zodat overal de sterkste schouders de zwaarste lasten gaan dragen. Daar hebben we de internationale samenwerking volop voor nodig. Een democratisch en sociaal Europa is mogelijk, als we dat samen willen. Maar dan moeten we nu wel 'nee’ zeggen tegen deze zogenaamde Europese Grondwet."
Drie bezwaren van de SP tegen de Europese grondwet
In het Europees Parlement heeft de SP-Fractie tegen de Europese Grondwet gestemd. Hun drie belangrijkste bezwaren:
1) “Stap voor stap wordt Nederland een machteloze provincie van een oppermachtige Europese Unie. Zonder dat ons ooit iets is gevraagd, heeft de regering daarvoor wel getekend. Laten we nu een pas op de plaats maken in plaats van ondoordacht door te denderen in de richting van een Europese superstaat die nauwelijks te controleren valt. We hebben de plicht onze democratische rechten te beschermen. Daar is hard genoeg voor gestreden in het verleden."
2) “De Europese Unie zoals die nu functioneert, leidt tot sociale en culturele uitverkoop. Alles is gericht op maximale vrijheid voor grote bedrijven. Zij hebben dit Europa ook bedacht. In hun visie hoort geen sterke publieke en sociale sector. Zij willen dat alle publieke voorzieningen verkocht moeten kunnen worden, om geld aan te verdienen. Ook onderwijs en gezondheidszorg en zelfs veiligheid. Europa als één grote vrije markt voor de handigste zakenlieden, dat wordt nu officieel vastgelegd in de zogenaamde Grondwet. Zelf kiezen wat je als land wilt is er niet meer bij. Een grote, onomkeerbare stap de verkeerde richting uit dus."
3) “Naast Europese samenwerking op economisch gebied, legt de zogenaamde Grondwet ook verregaande militaire samenwerking vast. Dat zal leiden tot een peperduur Europees leger, dat ook elders op de wereld aan oorlogen kan deelnemen. De breed in ons land levende wens van 'nooit meer oorlog’ strookt niet met Europa als militaire grootmacht, die tientallen miljarden euro’s extra gaat kosten. Laten we dat geld gebruiken voor echte veiligheid en zaken als scholen, ziekenhuizen en verpleging. Daar komen we nu geld tekort."