Het is dat de stemplicht is afgeschaft, anders had ik er serieus over nagedacht om vrijstelling aan te vragen voor het referendum over de Europese Grondwet. Ik acht mijzelf niet capabel om een 'ja-nee'-oordeel te vormen over een Sinterklaasboek dat 448 Artikelen telt. Een oordeel over iets waarvan de boven-ons-gestelden beweren dat het 'Best Belangrijk' is.
Met parlementsverkiezingen heb ik dat minder. Ik weet dat mijn stem verzwolgen wordt in een kabinetsformatie, compromissen en niet nagekomen verkiezingsbeloftes. Kortom, met een druk op de knop geef ik een politicus het vertrouwen dat hij of zij de juiste beslissingen gaat nemen voor ons land. Ik zie het als afkopen van verantwoordelijkheid en leg me erbij neer dat ik een miskoop doe.
Russisch roulette
Maar het referendum over de Europese Grondwet heeft meer iets weg van Russisch roulette. Ik vraag me af wat er zou gebeuren als ik een Artikel over het hoofd zou zien en mijn stem de enige zou zijn. Tja, dan voel ik me knap lullig als ik Brussel daarmee het mandaat heb gegeven om allerlei naargeestige dingen te doen. Je zou er nachtmerries van krijgen.
Staatsgreep
Tegen een referendum voor een Grondwet zijn, vind ik nou ook weer te ver gaan. Juist zo'n Verdrag moet een breed draagvlak hebben. Dat begrepen ze al in 1797, hoewel het er toen in eerste instantie democratischer aan toe ging. Het referendum was niet raadplegend, maar bindend. Het kon verworpen worden, en dat werd het. Dat er daarop een staatsgreep kwam is dan wel weer jammer, maar het idee was goed.
Debat
De kracht van elk referendum is denk ik niet de keuze aan het eind, maar het debat dat eraan vooraf gaat. En juist dat debat mis ik. Het gaat niet zozeer om politieke standpunten, maar vooral om het trekken aan één kleurloos verkiezingsprogram waar iedere politicus maar wat in shopt en fabeltjes over verkondigt.
Samensmelting van Verdragen
Feit blijft dat de Grondwet in één klap tal van Verdragen vervangt waarover nooit uw mening is gevraagd. We hebben het hier over het Verdrag van Maastricht dat leidde tot de steeds ingrijpender Europese Unie, het Verdrag van Amsterdam waarin Nederland nog meer macht aan Brussel afstond en het stabiliteitspact dat beslist hoeveel geld in Nederland aan zaken als zorg, onderwijs en sociale uitkeringen betaald mag worden. En ja, ook die verrekte Euro, ook daarover is nooit uw mening gevraagd.
Wil van de burgers?
Opmerkelijk is dat Artikel I-1 dan nog durft te spreken van de "wil van de burgers en de staten van Europa om hun gemeenschappelijke toekomst op te bouwen". Wanneer de regeringen dat eerste Artikel serieus hadden genomen, zou het hen sieren als ze de burgers eerst zouden vragen wat ze willen in plaats van alles op voorhand vast te stellen.
Niet rijmen
Ik kan de hervorming van het kiesstelsel niet rijmen met de jubelende hoerastemming van de regering voor een Europese Grondwet. Dat kroonjuweel van D66 is toch juist bedoeld om politici meer met hun lokale achterban in contact te brengen? Wat heeft dat dan nog voor zin als Nederland stap voor stap een machteloze provincie van een oppermachtige Europese Unie wordt? Een superstaat in de steigers die nauwelijks te controleren valt.
Schijn van democratie
En dan begrijp ik nog iets niet, wat doet Artikel 1-46 lid 3 in de Europese Grondwet? Daarin staat: "De besluitvorming vindt plaats op een zo open mogelijke wijze, en zo dicht bij de burgers als mogelijk is." Nou, ik zet de koffie al vast klaar voor onze Eurocommissarissen... Kortom, de Europese Grondwet wekt de schijn democratisch te zijn, terwijl het gefundeerd is op ondemocratische elementen en machtsconcentratie. De enige doorbraak lijkt een record van valsheid in geschriften.
Bestuurlijke aangelegenheden
De concrete voordelen van de Europese Grondwet beperken zich tot bestuurlijke aangelegenheden. De vergaderingen van de Raad van Ministers worden openbaar en het Europees Parlement krijgt wat meer te zeggen. Best belangrijk, uiteraard, maar feit blijft dat de grote brij van elkaar overlappende Verdragen in één onbegrijpelijke Grondwet bijeen gezet wordt. Terwijl juist over die Verdragen grote weerstand is onder de Europese burgers. Een weerstand die van invloed is op de uitslag van het referendum, maar geen aanpassing van die Verdragen tot gevolg zal hebben.
Blanco stem
Ik acht mijzelf niet capabel om een 'ja-nee'-oordeel te vormen over een Sinterklaasboek dat 448 Artikelen telt. Daarbij komt dat ik niet echt iets te kiezen heb. Over het Verdrag van Maastricht, het Verdrag van Amsterdam en het Stabiliteitspact is nooit mijn mening gevraagd. Wat doen die dan in de Europese Grondwet als ze bij verwerping behouden blijven? Koppel ze dan los of breng ze echt in stemming. Ik stem blanco! Daarmee geef ik aan dat ik instemming van de burger belangrijk vind voor de ratificatie, maar dat ik met dit Verdrag niet uit de voeten kan. Dat deze Grondwet niet goed uitgelegd is of niet goed uitgelegd kan worden. Dat ik een echt democratisch referendum wil, waarin werkelijk wat te kiezen valt.
