Op steenworp afstand van het Binnenhof, liepen de gemoederen gisteravond hoog op in eetcafé Bodega de Posthoorn. ‘Café Politiek’ hield daar het ‘Prinsjesnacht’-debat. Terwijl oud-PvdA-wethouder Heijnen Balkenendes “geforceerde hosanna-stemming” hekelde, bejubelde Stef Blok (VVD) de belastingverlagingen. Ook het publiek had inspraak: “Snijden in die uitkering, en een schop onder de kont!”
Heeft u het nu beter of slechter dan vorig jaar door het regeringsbeleid, vroeg debatleider Dirk-Jan Keijser het publiek. “Wie het nu slechter heeft moet zijn hand opsteken.” Van handen in de lucht was echter nauwelijks sprake. Ook niet toen Keijser vroeg wie het nu beter heeft.
‘Lekker gegeten’
SP-kamerlid Van Bommel heeft er wel een verklaring voor: “Dit kan je niet zomaar met een vingerknip aangeven. Het is een veel te complexe vraag. Wie al reageert, zal zijn antwoord laten afhangen van het weer, of van wat hij gegeten heeft. Ik heb lekker gegeten vanavond, dus ik heb nu het gevoel dat het beter gaat dan vorig jaar. Maar dat zegt niets over de staat van de zorg, arbeidsmarkt of het onderwijs.”
‘Hosanna-stemming’
Pierre Heijnen, tot voor kort PvdA-wethouder Sociale Zaken en Werkgelegenheid te Den Haag, heeft het antwoord. “Slechter, want het aantal mensen dat een beroep doet op het sociale vangnet is alleen maar groter geworden. Balkenende forceert nu een ‘hosanna-stemming’, daar trapt de kiezer misschien in, maar ik hoop het niet.”
Stef Blok, parlementariër voor de VVD, geeft Balkenende groot gelijk. “Het kabinet creëert nu met belastingverlaging meer ruimte in de portemonnee.” Van Bommel ziet dat anders. “Iedereen belastingverlaging geven is een krankzinnig voorstel. De VVD maakt daarmee de inkomensverschillen alleen maar groter.”
‘Afblijven van de AOW!’
Plots stapt een bejaarde mevrouw uit het publiek die op hoge toon verhaal komt halen bij het spreektafeltje van de politici. Boos schreeuwt ze de politici toe dat ze van de AOW af moeten blijven. Blok geeft de mevrouw groot gelijk. “Wouter Bos heeft een uitglijder van jewelste gemaakt. In de optiek van de VVD valt dit niet te verkopen. Mensen die hun hele leven hebben gewerkt, premie hebben betaald, die moet je niet pakken op hun oudedagsvoorziening.”
Heijnen neemt het als rechtgeaarde PvdA’er op voor de sociaal-democratische leider, maar geeft toe dat de fractievoorzitter in tactisch opzicht heeft gefaald. Hij wijst erop dat de scherpe kantjes van de PvdA-plannen voor fiscalisering van de AOW er inmiddels af zijn. De oudere dame die het punt deze avond op de agenda wist te zetten neemt geen genoegen met deze uitleg en begint de politici van links tot rechts wederom uit te jouwen.
‘Niet alles van VVD is onzin, wel bijna alles’
Het is de eerste keer die avond dat de SP en de VVD elkaar gevonden hebben, of beter gezegd: een gelijke opponent hebben gevonden in PvdA’er Heijnen. “Kunnen jullie ook met elkaar regeren?”, vraagt debatleider Keijser. “Nee”, antwoord Van Bommel resoluut. “Niet met de VVD. Het antwoord is nee!” En dan iets genuanceerder: “Natuurlijk, als ik met een zaklamp in hun partijprogramma zoek zal ik heus wel wat vinden waar ik het mee eens ben. Niet alles van de VVD is onzin, maar wel bijna alles.”
Keijser brengt de werkloosheid ter sprake. Heijnen kruist de degens met de liberale Stef Blok. Terwijl de PvdA’er begrip opbrengt voor de werkloosheid onder jongeren, vanwege het economisch tij en de discriminatie op de arbeidsmarkt, weigert Blok daarin mee te gaan. “Onder de 27 werk je of zit je op school”, aldus Blok. “We hebben niet voor niets studiefinanciering, daar kun je gewoon van leven hoor.”
‘Goedkoop geklets’
Een 65-plusser in het publiek – die continu kreten als “nonsens” en “onzin” fulmineert - krijgt eindelijk het woord. Wat de politici ook zeggen, volgens hem is het allemaal “goedkoop geklets”. Harry van Bommel is volgens de man een “slimme jongen”, maar het is jammer dat hij “zo zit te dromen”. En de VVD? “Die brengt er geen bliksem van terecht!”
‘Ambtenaren vreten uit de ruif!’
Zelf weet de man – die zegt een succesvolle ondernemer te zijn geweest met slechts drie vakantiedagen per jaar - precies hoe werkloze jongeren weer aan de bak te krijgen zijn. “Snijden in die uitkering, en een schop onder de kont! Ik heb ook een krantenwijk gehad, en ben er niet slechter van geworden!”, buldert hij de zaal in. Ook heeft de man geen goed woordje over voor ambtenaren. “Die vreten uit de ruif!”, aldus de man. “Als ik in een ministerie vier kamers voorbij loop zit er één te slapen, twee te suffen en… ” Keijser brengt de man tot bedaren en brengt het gesprek weer terug op het thema werkloosheid.
‘Ik kan je wel helpen’
Een mevrouw uit Scheveningen, met ervaring in maatschappelijk werk, neemt het woord. “Zelfs als je geen probleemjongere bent, is het moeilijk om aan de slag te komen”, legt ze de politici uit. “Laatst kwam er een allochtone jongen bij mij. Hij had gesolliciteerd voor een baan bij de DJI (Dienst Justitiële Inrichtingen, SdJ), maar was afgewezen vanwege zijn taalvaardigheid. Dat terwijl hij hartstikke goed Nederlands spreekt en geen strafblad heeft.”
De vrouw zegt dat ze de DJI om inzage heeft gevraagd in de toetsuitslagen. “Maar die wilden ze mij niet geven.” Ze wendt zich tot de voormalig wethouder Pierre Heijnen en vraagt of hij er niet iets aan kan doen. “Ik ga er niet meer over, maar ik kan je wel helpen”, belooft de PvdA’er.
