|
Een dag na het online gaan van Stemwijzer.nl en Stemtest.nl zijn de eerste resultaten binnen, gebaseerd op bijna 10.000 respondenten. In de nevenstaande tabel zijn ze vergeleken met de opiniepeilingen van deze week, uitgevoerd door bureau Interview/NSS. Meest opvallend is het grote verschil in aanhang van middenpartijen (CDA, VVD en PvdA). Volgens de peilingen is die 73%, volgens Stemwijzer en Stemtest slechts 31 respectievelijk 47%.
De grootste afwijkingen tussen peilingen en adviesprogramma's worden gevonden bij D66 en de LPF. D66 wordt volgens de Stemwijzer vijf keer groter dan bureau Interview/NSS voorspelt. De LPF is volgens de Stemwijzer de op één na grootste, terwijl die partij op 0 in de peilingen staat. Opvallend is hier het verschil met de Stemtest, waarin de LPF juist de op één na kleinste is.
Om tot een verklaring van die verschillen te komen, moet allereerst dieper worden ingegaan op het karakter van de Stemwijzer respectievelijk de Stemtest. De Stemwijzer legt de gebruiker dertig stellingen voor, waarop kan worden gereageerd met "eens", "neutraal", "oneens" en "weet niet". Daarna kan de gebruiker de belangrijkste onderwerpen uit een lijst aanvinken, waarmee het relatieve belang daarvan wordt vergroot. De Stemtest is veel complexer. Allereerst kan de gebruiker kiezen welke partijen hij laat meelopen in de test. Daarna komen negen thema's aan de orde. Per thema wordt eerst naar het relatieve belang gevraagd. Dan volgen "pakketten" van standpunten van partijen, die de gebruiker kan waarderen van "totaal oneens" tot "zeer eens". Als men alle acht partijen laat meelopen, kost de test ongeveer veertig minuten, veel meer dan de Stemwijzer. Achteraf wordt gebruikers van de Stemtest en e-mail toegezonden met uitleg bij het advies dat ze hebben gekregen.
De grote verschillen in de resultaten van de Stemwijzer en de Stemtest, vooral bij de LPF (19 resp. 5%), worden dan ook mogelijk verklaard door het verschil in complexiteit van de programma's. In de Stemtest worden volledige passages uit verkiezingsprogramma genoemd, in de Stemwijzer slechts korte stellingen. De aanpak van de Stemwijzer is daarom meer in het voordeel van populistische partijen. De stelling "Om de groei van verkeer over de weg en door de lucht te beperken moet de prijs van transport in de hele EU flink verhoogd worden." (Stemwijzer.nl) stuit bij 74% van de respondenten op tegenstand. In de Stemtest is dit effect gematigd, omdat respondenten ook met de negatieve consequenties van dergelijk beleid (of gebrek aan beleid) worden geconfronteerd.
| 
