Oude tijden herleefden bij het allereerste verkiezingsdebat voor de Europese verkiezingen van dit jaar. In een rijk gedecoreerde zaal naast de Utrechtse Gertrudiuskerk beten zeven Europese politici het spits af. D66-lijsttrekker Sophie in 't Veld werd weggehoond tijdens een “bilateraaltje” met SP-eenmansfractie Erik Meijer opmerkte: “Meneer Meijer, als ik u hoor spreken lijkt het of de negentiende eeuw herleeft, toen het grootkapitaal alle macht had. Maar zo is het niet meer.” Meijer gaf toe: “Ja, inderdaad. De Europese Unie is ook een negentiende-eeuws project: op weg naar een nachtwakersstaat, waar alleen leger, politie en economische groei in stand worden gehouden.”
Organisatie van het debat was in handen van de FNV. Kitty Roozemond, vice-voorzitter van de vakcentrale, gaf een uitgebreide, zeer progressieve inleiding. "Inwoners van de nieuwe lidstaten moeten geen tweederangs burgers worden", benadrukte ze. Daarna was het woord aan de lijsttrekkers. Een op een traden ze met elkaar in debat. De stellingen hadden betrekking op werkgelegenheid, armoede, arbo, liberalisering en pensioenen. Links en rechts stonden weer tegenover elkaar, de tijd van "nieuwe politiek" leek lang vervlogen. Alleen D66 werd opvallend genoeg als grensgeval gezien: lijsttrekker Sophie in 't Veld mocht het eens tegen "links" en eens tegen "rechts" opnemen.
Pas echt links was het publiek. Bijval voor de rechtse politci Eurlings, Maaten of Smulders was er niet. Camiel Eurlings (CDA) lag zelfs onder vuur. "De Nederlandse Berlusconi" werd hij vanuit de zaal genoemd en scepsis over zijn Euro-enthousiasme ("Kom op zeg, jullie breken alleen maar af") viel hem ten deel. Harry Smulders (LPF) beleefde die avond zijn debuut in de Europese politiek. "Maar ik heb veertig jaar bedrijfsleven achter de rug", aldus de zeer eurosceptische Fortuynist. Hij pleitte voor een exit-strategie naar de gulden, nog voordat de (tot de Europese top behorende) pensioendekking in Nederland gevaar gaat lopen onder druk van minder gedisciplineerde lidstaten. Het was vrijwel het enige punt waarmee hij zich onderscheidde. Verder deelde hij met Jules Maaten (VVD), Camiel Eurlings en toch ook Sophie in 't Veld vooral zijn aversie tegen regelzucht. Het voorbeeld van Europese regelgeving ten aanzien van ladders passeerde meer dan eens de revue en ging gepaard met een intonatie van waar-zijn-we-nou-helemaal-mee-bezig en dito gebaren.
|