De woordvoerder van minister Brinkhorst, oud-NOS-journaalchef Job Frieszo, behandelt goedwillende burgers als criminelen.
‘Mijn wapens zijn uitgeput, tijd voor actie.’ Als een burger zo iets schrijft aan een politicus, vermoed je dat hij zodanig is tegengewerkt dat hij nog maar één uitweg ziet: demonstreren op het Binnenhof. Maar een minister zegt zo iets toch niet? Minister Brinkhorst wel, althans zijn woordvoerder Job Frieszo. De voormalige chef parlementaire verslaggeving van het NOS-Journaal is sinds kort overgestapt naar de andere kant en dient nu de minister van Economische Zaken.
Job Frieszo speelt het Haagse spel als de beste. Toen hij nog journalist was, demoniseerde hij Pim Fortuyn met het programma van Janmaat. Onlangs blokkeerde hij de archieven van het met gemeenschapsgelden gefinancierde NOS-Journaal voor Van Goghs film 06/05. In zijn nieuwe baan manipuleert Frieszo informatie, licht zowel de minister als de pers verkeerd voor, intimideert burgers en laat dreigende interne e-mailtjes van het ministerie uitlekken.
Toegankelijke site
Wat wil het geval? Op 26 januari viel mijn rapport 'Van Kloof naar Klik- De integratie van het politiek bestel in de moderne informatiesamenleving' op de deurmat van de ivoren toren van Brinkhorst. Er zat ook een petitie bij, met commentaar van tientallen burgers over hun onvrede met het optreden van de Haagse regenten.
De aanbevelingen gingen over hoe een meer democratisch stelsel te krijgen en waren een concrete vertaling van Artikel 1-46 lid 3 – het beginsel van de representatieve democratie – van de Europese Grondwet:
‘De besluitvorming vindt plaats op een zo open mogelijke wijze, en zo dicht bij de burgers als mogelijk.’
Speciale aandacht had ik besteed aan hoe de website van minister Brinkhorst omgebouwd zou moeten worden tot een meer interactief, toegankelijk, transparant en begrijpelijk internetportaal. Daaraan ten grondslag lagen vier internetpeilingen, elk onder 100 respondenten.
Deze petitie stond vanaf juni vorig jaar online op BenBot.nl. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft laten weten geen belangstelling te hebben voor dit domein.
Overheidsaanbevelingen
Mijn aanbevelingen wijken nauwelijks af van de getekende intentieverklaringen en afgesproken richtlijnen voor overheidssites. Verder staan in mijn rapport alle eerdere beloftes en beleidsvoornemens van de regering. Die worden niet uitgevoerd. Zo viste ik een beleidsvoornemen op van D66-minister Thom de Graaf van kort na zijn aantreden, waar ook niks van terechtgekomen was. De Graaf zei toen:
‘De overheid neemt [tot nu toe steeds] de volle verantwoording voor een maatschappelijk probleem op zich. We staan voor een nieuwe fase waarbij een maatschappelijk contract burgers, bedrijven en overheid samen verantwoordelijk maakt voor beleid.’
Om de heer De Graaf een dienst te bewijzen, heb ik maar zo’n contract ingesloten in het rapport.
Nu wordt het tekenen van een overeenkomst voor minister Brinkhorst natuurlijk pas interessant als hij er ook wat moois voor terugkrijgt. En wat de minister mooi vindt, dat weten we wel, hij schreeuwt dat al jaren van de daken: innovatie, innovatie, innovatie! Ook weer onlangs op het congres van de stichting Internetdomeinregistratie Nederland (Sidn) ter ere van de miljoenste registratie van een domeinnaam eindigend op .nl: ‘Ict en internet zijn cruciaal voor innovatie. Innovatie is één van de belangrijkste peilers voor het groeivermogen van onze economie.’
Knullig
In dat licht is het wel een beetje knullig van Brinkhorst dat hij zijn eigen naam niet als internetdomein had geregistreerd. LaurensJanBrinkhorst.nl bleek in handen te zijn van een internetprovider in Delft, waar ik het binnen een mum van tijd van kon overnemen. Zodoende werd mijn ‘maatschappelijk contract’ een ‘Maatschappelijk Contract Domeinnaamoverdracht’, waarin ik Artikel 1 als volgt formuleerde:
'De Minister laat zijn huidige website ombouwen tot één die aansluit op de behoeften van burgers voor een ministerieel internetportaal dat transparant, begrijpelijk, toegankelijk en interactief is, conform de conclusiesen aanbevelingen in dit rapport.'
Om de minister ervan te verzekeren dat ik het internetdomein echt zou overdragen, luidde artikel 5: ‘Bij ingebrekestelling van de domeinkaper (ja zo heet je dan plots, SdJ) inzake deze procedure zal deze op straffe van een dwangsom, één burgerrecht per dag afstaan aan de Staat der Nederlanden.’
Juridische stappen
Uiteraard had ik al eerder, op 19 januari, geïnformeerd of er wel echt belangstelling bestond voor de domeinnaam. Die was er, bleek uit een vriendelijke reactie twee dagen later van Job Frieszo: ‘Ik verzoek u de domeinnaam LaurensJanBrinkhorst.nl aan mij over te dragen. Mocht het nodig zijn om verdere juridische stappen te ondernemen, dan zal ik niet aarzelen deze te zetten.’
Ik antwoordde: ‘Ik heb hier een 'Contract Domeinoverdracht' klaarliggen. Dit contract stuur ik getekend op naar het ministerie, opdat dit de rechtmatige eigenaar wordt’. Frieszo, op zijn beurt: ‘Ik verzoek u vriendelijk het contract in tweevoud, beide voorzien van uw handtekening’, op te sturen. En zo geschiedde…
Het begeleidende briefje sloot ik af met: ‘Heeft u nog vragen over de implementatie van het een en ander of het proces van hervorming van het politiek bestel, dan ben ik gaarne bereid u daarin kosteloos te adviseren’. Mijn burgerplicht als verantwoordelijk onderdaan, zat er voor die dag weer op. Wel had ik erachteraan gemaild dat het ‘Maatschappelijk Contract Domeinoverdracht’ een ludieke actie was. Frieszo staat nou niet bekend om zijn gevoel voor humor.
Deventer domeinkraker
Minister Brinkhorst presenteert zichzelf op tal van podia als een ‘autoriteit’ op het gebied van ict, waarbij hij samenwerking tussen overheid en bedrijven en innovatie centraal stelt. Op Minister Brinkhorst.nl schrijft hij: ‘Door ICT strategisch in te zetten, kunnen de vele mogelijkheden optimaal worden benut.’
Op het Sidn-congres noemde Brinkhorst met genoegen ‘de vele positieve reacties’ op zijn website en hij onderstreepte ‘het belang van vertrouwen in de informatiemaatschappij’ en de rol die de overheid speelt in het ‘waarborgen’ ervan.
Vandaar dat ik op 27 januari vol goede moed mijn rapport 'Van Kloof naar Klik' via een persberichtje naar buiten bracht. Tevoren had ik Frieszo ingelicht over het contract – ik zei dat hij dat vooral moest zien als een prikkel tot dialoog, niet als formele overeenkomst. Die dag gaf ik een interview aan een GPD-verslaggever. Ik sprak nauwelijks over de ludieke ‘domeinkaping’, maar vooral over de kern van de zaak: de resultaten van het onderzoek naar de kloof tussen burger en overheid.
In het vooruitzicht op een mooi artikel, sloeg ik daags daarna het Deventer Dagblad open. ‘Deventer domeinkraker ‘chanteert’ ministers’, was de kop. Job Frieszo had zijn slag geslagen in het wederhoor.
In de gordijnen
Frieszo had mij natuurlijk ook even kunnen mailen met de mededeling dat hij geen behoefte had aan ongevraagd advies en ik was bereid geweest om zonder morren de domeinnaam over te dragen. Kennelijk is de werkelijkheid achter het mooie beleid van Economische Zaken dat je kritiek uit de samenleving in de kiem moet smoren. En kennelijk kan een minister het zich niet veroorloven een dialoog aan te gaan over een burgeradvies.
Nog steeds gelovend in de goede bedoelingen van Job Frieszo mailde ik hem 29 januari dat ik het internetdomein gewoon zou overdragen, maar dat ik een inhoudelijke reactie op het rapport toch wel op prijs zou stellen.
Frieszo antwoordde niet en liet op 1 februari aan WebWereld weten: ‘We vlogen meteen in de gordijnen, omdat we dachten dat De Jong ons probeerde te chanteren. Het lijkt meer op een onhandige actie van een goedwillende burger. De mogelijkheid ooit nog juridische stappen te nemen om het domein op te eisen houden we achter hand'. Opeisen? Leest hij zijn mails niet?
Intimidatie
Toch probeerde ik in mijn naïviteit op 3 februari voor de zoveelste keer een en ander recht te zetten. Ik mailde Frieszo dat ik er nog steeds op vertrouwde dat de regering welwillend genoeg was om de dialoog aan te gaan over een burgerinitiatief. Het ‘onhandige’ aan de hele actie was vooral dat landsbestuurders niet in de gordijnen horen te vliegen. ‘U hoeft zich geen zorgen te maken om het domein LaurensJanBrinkhorst.nl, ik zal er niet op gaan webloggen over mijn goudvis, u krijgt het gewoon terug.’
Inmiddels had ik het hele gedoe achter me gelaten. De conclusies van het rapport – waaronder die over de regenteske houding van een regering die niet open staat voor burgeradviezen – waren immers bevestigd. Maar Frieszo was nog niet klaar met mij. Hij liet een e-mail van 4 februari aan een medewerker bewust naar mij uitlekken:
Huub,
Omdat Gabriëlle vandaag vrij is, kom ik ook maar even bij jou. Die kwestie met die site begint me behoorlijk de keel uit te hangen, en de minister inmiddels ook. Het gaat waarschijnlijk om een goedwillende burger, maar ik vind dat we ons op geen enkele manier onder druk moeten laten zetten om ergens aan mee te doen.
Mijn wapens zijn uitgeput, tijd voor actie?
Groet, Job
Pure intimidatie, als je het mij vraagt. Aangezien ik geen tijd en geld heb voor een proces en bovenal geen vertrouwen heb in een democratische rechtsgang waarin een minister belanghebbende is, liet ik Job Frieszo diezelfde dag weten: ‘Ik zet niemand onder druk, laat dat duidelijk zijn. Het begint mij nu ook de keel uit te hangen. Ik zwicht in dit geval voor uw machtsmiddelen. Hoe durft u het woord 'wapens' in de mond te nemen. Ik maak vandaag de domeinoverdracht in orde.’
Vliegenafvanger
Mocht de door het collectief betaalde vliegenafvanger Job Frieszo meelezen en het niet waarderen dat ik zijn bagger openbaar heb gemaakt, verwijs ik hem naar de hilarische disclaimer van de Haagse overheid. ‘Aan dit bericht kunnen geen rechten worden ontleend. Het bericht is alleen bestemd voor de geadresseerde. Indien dit bericht niet voor u is bestemd, verzoeken wij u dit onmiddellijk aan ons te melden en de inhoud van het bericht te vernietigen.’
Het is een doordenkertje, maar hoe kan een disclaimer onder een e-mailbericht rechtsgeldig zijn wanneer diezelfde disclaimer beweert dat aan het bericht geen rechten ontleend kunnen worden?
Over de uitslag kan niet verder worden gecorrespondeerd. Mijn spamfilter heeft om onverklaarbare redenen het mailadres van Job Frieszo aangemerkt als ongewenste post.
Naschrift
Het rapport 'Van Kloof naar Klik' – de integratie van het politiek bestel in de moderne informatiesamenleving en de nieuwe sociaal-culturele werkelijkheid is te lezen op Politiek-actie.net, onder Dossiers.
Relevante paragrafen:
4.3 Burgerparticipatie en –consultatie
4.6 Spanningsveld tussen politiek en media
5.3 Media & politiek
6.1 Zorg voor betere vertegenwoordiging
6.2 Realiseer inspraak en participatie
6.3 Ontlaadt spanningsveld tussen media en politiek
6.5 Maak digitale overheid minder kwetsbaar
EPILOOG: 'Politieke integratie'
BIJLAGE V: Achtergronden: publiek, media en politiek
DOSSIER: Democratie en Bestuurlijke Vernieuwing
Nieuws: www.politiek-actie.net
