Met de site ‘Watvooreikelbenjij.nl’ heeft de overheid eindelijk een stap gezet richting interactieve overheidscommunicatie die aansluit bij de belevingswereld van de doelgroep.
Maar terwijl jongeren nu massaal actief zijn op dit digitale platform, eindelijk betrokken worden bij het maatschappelijke debat over een veiligere samenleving, probeert de SP het waardevolle initiatief te verstoren met een tegenactie. Niet om te zeggen hoe het beter kan, maar om hun eigen propagandaleuzen goedkoop aan de man te brengen.
Eind april haalde de SP het journaal met hun tegenactie ‘Watvooreikelszijnjullie.nl’, waar bezoekers de ‘Über Eikel’ van het kabinet kunnen kiezen. De SP is namelijk van mening dat de aanspreektitel ‘eikel’ nogal “respectloos” is tegenover jongeren. De bekrompen spruitjeslucht, die voorheen alleen in de kleren van Jan Peter Balkenende zat, walmde van hun persbericht af. “Wie zijn zij om ons op zo’n toon toe te spreken?”, jammerde Renske Leijten, de voorzitter van de SP-jongerenafdeling ROOD. “De vraag van de regering is niet óf je een eikel bent, maar wat vóór eikel je bent”, sputterde de SP hevig verontwaardigd. Jan Marijnissen hield zijn stopwoordje ‘asociaal’ nog net voor zich.
Met geen woord repte de SP over de positieve kanten van de publiekscampagne, wat merkwaardig is voor een partij die internet altijd effectief heeft aangegrepen om met burgers in contact te treden. ‘Watvooreikelbenjij.nl’ getuigt namelijk van een knap staaltje moderne overheidscommunicatie. De doelgroep wordt aangesproken in de eigen taal (’bushokje mollen’, ‘brommer jatten’, ‘vette pech’), de participatiemiddelen zijn afgestemd op jongeren (online test, MSN-game, forum, een rap-webstrijd om meningen te uiten) en de sleutelfiguren zijn juist gekozen (Yes-R, het neefje van Ali B. en Piet Römer, rechercheur De Cock uit Baantjer). Ook de keuze voor het platform, de community site van Microsoft, kon niet beter. Jongeren bezoeken namelijk geen sites van een ministerie, maar hebben eigen hangplekken op internet; zoals Geenstijl.nl en Fok.nl. Netwerken doen ze via profielensites als CU2.nl, Hyves.nl, Superdudes.nl en Sugababes.nl. Voor communicatie is MSN-messenger het geëigende middel. Wil je als overheid met jongeren in contact treden, dan zul je je daar dus tussen moeten wringen. Met ‘Watvooreikelbenjij.nl’ is daarvoor het juiste ondernomen.
Maar wat merkt de SP in al haar frustratie op? “Het is ongepast dat op deze overheidssite reclame wordt gemaakt voor Microsoft”, aldus het persbericht. Dan heb je het dus echt niet begrepen. De site is slechts geïntegreerd in een populair communicatiekanaal, en ja, die wordt toevallig geëxploiteerd door Microsoft. Is dat ‘reclame maken’? Nee, dat is ‘naar de doelgroep toestappen’. De kritiek dat het verspilling van belastinggeld is moeten we maar opvatten als ‘de SP vind het niet leuk, en daarom mag het niets kosten’. Het valt me steeds zwaarder om de politieke stijl van de SP nog serieus te nemen.
Maar laten we het over de site hebben. ‘Watvooreikelbenjij.nl’ ziet eruit alsof premier Balkenende totaal geen inbreng in deze campagne heeft gehad: eindelijk wordt nu wel de juiste snaar in het normen- en waardendebat geraakt. Jongeren worden niet betutteld, maar aangezet tot nadenken over hun eigen gedrag op straat in relatie tot hun leeftijdsgenoten. De ‘eigen verantwoordelijkheid’ wordt op een luchtige manier gestimuleerd, zonder die holle retoriek in de mond te nemen. Zie bijvoorbeeld deze vraag uit de ‘Wat voor eikel ben jij?’-enquête.
Jullie hangen met z’n allen in het winkelcentrum. Er komt een oud dametje aan en je vrienden laten haar er niet door. Wat doe je?
A) Je kijkt hoe het afloopt.
B) Je probeert haar te tackelen, da’s lachen.
C) Je waarschuwt de bewakingdienst.
D) Je geeft haar een arm en je loopt met haar mee. Je zou ook niet willen dat jouw oma wordt lastiggevallen.
E) Je zet de muziek op je MP3-speler wat harder.
Je zou bijna denken dat de ambtenaren die dit verzonnen hebben zélf nog regelmatig de buurt onveilig maken. Momenteel woedt er een hevige discussie op de site over de vraag of je als caissière de drie zakken snoep van je vriendin wel of niet moet scannen. Een greep uit de reacties:
- “Ik vind het dik kut man, hoe weten ze nou dat je die ene zak niet heb gescand? Het zijn vrienden, kom op zeg!”
- “DUUHH, tuurlijk gewoon allemaal scannen. Maar ja, ik zou nooit achter de kassa gaan zitten;-)”
- “Ik moet geen vriendin die snoept, wordt ze alleen maar vies en dik van.”
- “Ik zou er maar ėėn scannen. Het is toch je vriendin?”
- “Je wilt toch niet je baan verliezen? Je vriendin hoort ook normaal af te rekenen.”
Hier wordt dus gediscussieerd over zaken die er toe doen, in een omgeving waar jongeren zich thuis voelen, op een toon die bij hen past. De reacties lopen in de honderden, een succes dus. Ook biedt ‘Watvooreikelbenjij.nl’ een platform voor jongeren die zich willen uiten in een rap over de toestand die zij op straat of op school waarnemen. Inmiddels zijn tientallen filmpjes – die met webcam of mobieltje opgenomen zijn – te bekijken. Ook biedt de site een alternatief voor vandalisme, zo kan via MSN het spel ‘Baksteen, Kaas en Eieren’ gespeeld worden. Daarvoor heb je wel een medespeler nodig. “Geen vrienden online? Vette pech, je moet het spel namelijk met z’n tweeën doen.”
Dus, beste SP’ers, wat is nu écht jullie probleem met deze normen- en waardencampagne? Het ziet er naar uit dat deze partij – die ik wat betreft internetparticipatie hoog had zitten – de overheidscampagne heeft aangegrepen om op een goedkope manier op het kabinet in te hakken. Op de SP-site ‘Watvooreikelszijnjullie.nl’ lezen we dan ook niets over vandalisme, heling, onveiligheidsgevoelens, uitgaansgeweld en winkeldiefstal, maar worden we getrakteerd op een zogenaamde enquête waarin het kabinet de oren wordt gewassen over thema’s als voedselbanken, ontslagbescherming, zorg- en energiekosten, Afghanistan en Irak.
Terwijl jongeren zich massaal storten op het onderwerp (hoe draag ik bij aan veiligere samenleving?), zij eindelijk op een effectieve wijze bij een maatschappelijk debat betrokken worden, probeert de SP dit te verstoren met propagandaleuzen die in dit geval totaal niet ter zake doen. Dan is het voor de SP inderdaad niet meer de vraag óf je een eikel bent, maar wat vóór eikel je bent.
