De stemindicator stelt grofweg drie onderscheidende vragen. Ten eerste: bent u voor fundamentele verandering van het politieke systeem? Ten tweede: is er één issue voor u van doorslaggevend belang? En ten slotte: herkent u zich in de gematigde opvattingen?
Een “ja” bij vraag 1 leidt naar de keuze tussen stellingen uit partijprogramma's van veranderingsgezinde partijen. Bij de Europese verkiezingen zijn dat: Lijst Pim Fortuyn (“Het Europarlement moet worden afgeschaft”), Leefbaar Europa (de menselijke maat), Partij voor het Noorden (“Voor de vorming van een landsdeel Noord-Nederland”), Europa Transparant (“Tegen fraude, corruptie en vriendjespolitiek”) en Nieuw Rechts (“Nederland onafhankelijk van de EU”).
Een “nee” bij vraag 1 of tegen de stellingen van de veranderingsgezinde partijen leidt naar de keuze tussen stellingen uit programma's van one issue-partijen. Deze partijen zijn talrijk in de stemindicator. Overigens moet de term one issue-partij in dit verband ook ruimer worden genomen dan in de gangbare definitie. In de stemindicator zijn one issue-partijen partijen die zich op één onderwerp onderscheiden van de andere partijen. Dat wil niet zeggen dat ze ook alleen over hun eigen onderwerp wat te melden hebben. De Partij voor de Dieren zet overduidelijk in op one issue en is daarmee een prototype one issue-partij. Het verkiezingsprogramma van de Partij voor de Dieren beslaat zestien pagina's over dierenwelzijn en slechts twee over andere onderwerpen. Het issue van D66 ligt minder voor de hand. Als enige partij “in Europa” besteedt D66 in het verkiezingsprogramma aandacht aan de kenniseconomie. Een gebruiker van de stemindicator die kenniseconomie van doorslaggevend van belang vindt bij het stemmen op een politieke partij zal daarom terecht uitkomen op D66. Andere partijen in de one issue-categorie zijn GroenLinks, SP en de ChristenUnie-SGP.
Een “nee” bij vraag 2 leidt naar de keuze tussen stellingen van de gematigde politieke partijen. PvdA, CDA en VVD hebben ieder een eigen beeld van wat Europa zou moeten zijn. Het CDA streeft een federatie na, de PvdA is voor vergaande integratie en de VVD is tenslotte het meest terughoudend wat integratie en uitbreiding betreft.
Een “nee” bij vraag 3, ten slotte, leidt naar de drie laatste stemindicaties: stem blanco, stem niet of 'geen duidelijke keuze'. Blanco-stemmers hebben eerder aangegeven geen fundamentele verandering in het politieke systeem te willen, niet-stemmers juist wel. De tussenvraag “Wat vindt u van het Europees Parlement?” is een check om gebruikers van de stemindicator niet ten onrechte te adviseren om thuis te blijven bij de Europese verkiezingen. Eerst moeten gebruikers bewust kiezen of het Europees Parlement in hun ogen overbodig is. Zo ja, dan is thuisblijven legitiem. Zo nee, dan is er sprake van een tegenstrijdigheid en wordt men aangeraden de stemindicator later nog eens te raadplegen.
|
