Van onze redactie - dinsdag, 8 6 2004 17:00

De Stemindicator is ruim een maand online. Meer dan 4.000 mensen vroegen inmiddels een stemindicatie op www.stemindicator.nl. De uitslag is nu bekend, en onthullend.

Fundamentele verandering
Meer dan de helft van de deelnemers wil een fundamentele verandering van het politieke systeem in Europa. Hoe? Verreweg de meesten (15%) willen bovenal afrekenen met fraude en vriendjespolitiek. Zij kregen het advies te stemmen op Europa Transparant, de partij van ex-klokkenluider Paul van Buitenen. De VVD (10%) staat op twee; de SP en Leefbaar Europa (ieder 9%) delen de derde plaats; de LPF (8%) staat op vier. De LPF en Leefbaar Europa staan voor fundamentele verandering. De LPF wil het Europees Parlement afschaffen en gaat “desnoods” terug naar de gulden, maar vóór alles maken de Fortuynisten zich hard voor een strenger Europees immigratiebeleid. Leefbaar Europa beroept zich juist op “menselijkheid”. De leefbaren willen gratis openbaar vervoer, zijn tegen preventieve oorlogen en vóór een actieve Europese bijdrage aan vrede tussen Israël en de Palestijnen.

Eurosceptisch
De eurosceptische partijen (partijen die zeer terughoudend zijn in het overdragen van bevoegdheden naar Brussel) SP en de VVD doen het goed. Opmerkelijk is dat ook 5% sympathiseert met Nieuw Rechts, dat onafhankelijkheid van de Europese Unie nastreeft. De andere uitgesproken eurosceptische partijen LPF en ChristenUnie-SGP daarbij opgeteld, komt in totaal 34% van de deelnemers uit op een eurosceptische partij. Bureau Interview/NSS voorspelt vrijwel hetzelfde percentage. Democratisch Europa, dat zichzelf niet profileert als eurosceptisch, maar wel ageert tegen de ontwerp-grondwet en vreest voor de positie van kleine lidstaten zoals Nederland, krijgt steun van 6% van de deelnemers.

Middenpartijen
De VVD komt volgens de Stemindicator als grootste middenpartij uit de bus. Lijsttrekker Jules Maaten, op werkbezoek in het Rotterdamse Oude Noorden: “Dat valt me niet tegen. We gaan dan ook uit van winst ten opzichte van vijf jaar geleden. Zeven zetels [26%] moet haalbaar zijn. Maar alles hangt af van het opkomstpercentage op 10 juni.” De PvdA (7%) en het CDA (4%) volgen. Gelet op de kiesdeler (bij de Europese verkiezingen 3,7%) verliest de ChristenUnie-SGP (2%) haar zetels in het Europees Parlement, en maken volgens de Stemindicator de nieuwkomers Respect.nu (voortgekomen uit de rokerslobby), Partij voor het Noorden en Partij voor de Dieren geen enkele kans.

Nieuwe partijen
De nieuwe partijen hebben in de Stemindicator een totaal aandeel van 44%. Volgens de peilingen van deze week door Interview/NSS kunnen ze 10 juni niet meer dan 8% van de stemmen verwachten. Dit percentage is echter in drie weken tijd verviervoudigd. Conform de uitslag van de Stemindicator gaat het grootste deel van deze stemmenwinst naar Europa Transparant.

Thuisblijven?
Slechts 0,7% van de deelnemers werd geadviseerd niet te stemmen, een optie die de Stemindicator als enige stemadviesprogramma heeft opgenomen, hetgeen vanuit verschillende hoeken fel werd bekritiseerd. Verwacht wordt dat 62% (Interview/NSS) of zelfs 70% (De Hond) van de kiesgerechtigden niet gaat stemmen, al houdt men rekening met een hogere opkomst door nieuwe partijen die traditionele niet-stemmers weten te lokken.

De invloed van stemadvies
Uit zeer recent onderzoek van Politiek-digitaal.nl onder ruim 200 deelnemers van de Stemindicator, blijkt dat 37% het stemadvies waarschijnlijk of zeker over te nemen, 20% twijfelt daar nog over en 43% zal er waarschijnlijk of zeker van afwijken.