Gepost:		maandag, 9 december 2002, 17:00
	Van:		< meili@dds.nl >
	URL:		< http://www.16miljoenmensen.nl >

Suske en Wiske, Lucky Luke en Guust Flater. Vormende lectuur voor toch zeker de twee generaties die nu belasting betalen, het land besturen en een volgende generatie opvoeden. Droogkomische of kletsnatte grappen, joie de vivre en een relativerende blik op der mensen pogingen tot een ordentelijke levensloop. Het is ook erg Belgische lectuur. Van Guusts briljante flaters is bovendien veel te leren voor Nederlands Gidslanders en maakbare samenlevers.

Eigenlijk kunnen we wel meer leren van de Belgen. De treinen hebben er geen last van vallende blaadjes, de keuken is lekkerder, het onderwijs beter, de zorg efficiënter en het taalgebruik zuiverder dan in Nederland. Ze winnen ook altijd het Nationaal Dictee. Ligt het aan het vermogen van de Belgen om zichzelf te relativeren of aan een hogere mate van maatschappelijke intelligentie dat zij op een aantal terreinen gewoon beter presteren dan Nederlanders?

Blauwdrukken en doende leren
Goed beschouwd denken Guust Flater en zijn mede-Belgen incrementeel - in kleine pragmatische stappen en al doende lerend van fouten. Nederlanders denken in grote maakbare blauwdrukken. Guust schroomt het risico niet. En Nederlanders zijn verzekerd tegen alle vormen van risico. Sinds we de Noordzee bedwongen hebben met de Deltawerken is het met ons niet meer goed gekomen. Terwijl Nederlanders eindeloos doorbroeden en polderen over dat ene grote plan, dat in een klap alles goed zal maken - het onderwijs, het vervoer per trein, de gezondheid - verzinnen op allerlei plekken Belgen kleine oplossingen en voeren die, zo het uitkomt, in. De beste kooktradities zijn dan ook uit armoede, door toevallige combinaties en een beetje lef ontstaan.

Blaadjes op de rails
Hoewel de Belgen stapsgewijs redeneren, weten ze wel van aanpakken. Treinen in België hebben bijvoorbeeld geen last van blaadjes in de herfst. Waarom? Al in 1974 kozen ze voor een combinatie rail met wiel die minder vatbaar is voor gladheid door blaadjes. Een logische keuze na een paar jaar emmeren met bladval en het op de markt komen van een ander systeem. In Nederland hebben we nog steeds elk jaar last van blaadjes, maar blijken er zoveel belangen, groepen, kostenplaatjes en beren op de weg te liggen dat de spoorwegen de uitval maar voor lief nemen. Wachtend op een perfect systeem dat de winterse gladheid, vastgevroren wissels, seinproblemen, niet sluitende deuren, verslapen machinisten zal voorkomen modderen we verder.

De grote bureaula
De drang naar perfectie maakt ons machteloos en tandeloos. Risico's nemen, accepteren dat er gaandeweg wat fouten zullen worden gemaakt is Nederlanders een gruwel. Rechts en links lijden onder een hoogst ongelukkige combinatie van laissez faire en maakbaarheid. Als er dan iemand het grote wachten denkt te belonen met De Oplossing wordt die eerst door de molen van niet-behartigde belangen gedraaid. En daarna direct in de lade 'Oplossingen' gedeponeerd en gearchiveerd.

Twijfelen over België
De Nederlandse band het Goede Doel, onder de bezielende leiding van Henk Westbroek zong het al in de jaren tachtig van de vorige eeuw:

"'k Heb getwijfeld over Belgie
want dat taaltje is zo zacht.
'k Stond zelfs in dubio
maar ik nam geen enkel risico."